Omtinken fertsjinje Aandacht verdienen

Om nu überhaupt zinvol en doelgericht egoïstisch te kunnen zijn, moeten we het standpunt van de ander hebben ingenomen, omdat we anders zijn motieven niet begrijpen en ze dus niet voor onze doeleinden kunnen misbruiken. Zonder het vermogen om even afstand te nemen van onszelf als middelpunt, zou er geen egoïsme bestaan. En daarin is ook de mogelijkheid van altruïsme gegrond. Door egoïsme wordt altruïsme mogelijk gemaakt. Er bestaat noch zuiver egoïsme, noch zuiver altruïsme. Of we het nu willen of niet, de anderen zijn zich ook bewust, streven naar bepaalde zaken en verdienen daarmee in principe al een ethisch relevante aandacht. Daarmee kunnen wij echter niet concluderen dat we alleen ethisch handelen als we als een soort Moeder Theresa zijn en ons leven opofferen voor anderen. Egoïsme is niet per se het kwaad en altruïsme is niet per se het goede. Het zijn beide aspecten van het ethisch handelen die elkaar wederzijds bepalen.

 

M.Gabriel

De oar De ander

In het perspectief van het idealisme kan de ander dus noch als mijn kennis constituerend noch als mijn kennis regulerend concept worden beschouwd. Hij wordt als reëel gezien en toch kan ik zijn reële verhouding tot mij niet vatten, ik construeer hem als object  en toch geeft de intuïtie hem niet prijs, ik poneer hem als subject en toch bezie ik hem als object van mijn gedachten. De idealist blijven dus slechts twee oplossingen over: ofwel het concept de ander geheel en al laten varen en bewijzen dat het voor de constituering van mijn ervaring nutteloos is, ofwel het reële bestaan van de ander bevestigen, dat wil zeggen een reële en buiten de empirie vallende communicatie tussen de bewustzijnen poneren.

Sartre