Eigentiidske definysjes Eigentijdse definities

Appartement = flat met dure tegeltjes in de badkamer.

Flexibele arbeidsmarkt = systeem, waarbij men gebruik maakt van een soort dagloners, die in tegenstelling tot de klassieke dagloner niet beseffen dat ze dagloner zijn.

Modern onderw. (ook wel genaamd eigentijds onderw. of onderw. passend bij deze tijd) = kleine ruimtes volgepropt met pubers , die voorzien zijn van een ipad of iets dergelijks.

Diploma = een soort certificaat, dat je nodig hebt om een beroep uit te oefenen. Uitzondering zijn beroepen, waarbij men anderen aan een diploma helpt, dan heb je geen diploma nodig, maar voldoet “studerende hiervoor” of “bereid hiervoor te gaan studeren” of iets dergelijks.

Patiënt/ cliënt enz.  staat centraal = uitdrukking, waarmee de spreker aangeeft, dat de bestaande situatie niet voldoet, maar dat hij/zij ook niet weet hoe het anders moet.

De maatschappij verandert = uitdrukking,  gebezigd door mensen , die wel van Herakleitos, maar nog nooit van Parmenides hebben gehoord.

Reflecteren, evalueren = betekenisloze woorden , zoals het woordje “ja” in de Groningse zin “ik heb het ja gezegd”.

Golf = als sport vermomd excuus om een geruite broek te mogen dragen.

In boartlik bern Een speels kind

Hoewel het leven van Doarmer over het algemeen gelijk een rustig kabbelend beekje is, wordt deze rust af en toe danig verstoord door het toeval. Zo had Doarmer gisteravond een ontmoeting met iemand, die hij in wel twintig jaar niet had gezien. Was hij vijf minuten later de bewuste gelegenheid binnengekomen, dan had de ontmoeting helemaal niet plaatsgevonden. Hij bedoelt maar, hoezo alles gepland? De ontmoeting heeft Doarmer’s leven wel volkomen op de kop gezet op een manier, die hij niet voor mogelijk had gehouden. Achteraf bekeken heeft het toeval wel op precies het juiste moment toegeslagen, waardoor Doarmer weer begint te twijfelen of het wel toeval was. Hoe dan ook, toeval of niet, Doarmer heeft het idee, dat hij weer een nieuwe weg kan inslaan, en nieuwsgierig speels kind als hij is, aarzelt hij dan ook geen moment.

Lûdroftich Luidruchtig

De haast is algemeen, omdat iedereen voor zichzelf op de vlucht is; algemeen is ook het schuwe verbergen van deze haast, omdat men tevreden wil lijken en de intelligentere toeschouwers omtrent zijn ongeluk wil misleiden; algemeen is de behoefte aan nieuwe, welluidende woordbellen, die het ermee behangen leven iets luidruchtig-feestelijks moeten geven.
 

Nietzsche

Een prachtig voorbeeld van zo'n luidruchtig feestelijke woordbel vindt Doarmer de volgende, die populair is bij zijn polonaise dansende zuiderburen, te weten  “toppie”. Deze wordt vooral gebruikt als iemand op een propvol strand op een hete zomerdag naar zijn of haar welbevinden wordt gevraagd.

De wale De sluier

Er hangt een mist over het land en de wereld is verstild geraakt. Het is alsof de sluier van Maya voor iedereen zichtbaar is geworden en wel zo dat men vanonder deze sluier naar de illusie , de gejaagdheid, kijkt .
 

Der hinget in dize oer it lân en de wrâld hat him delbêde. It is oft de wale fan Maya foar eltsenien te sjen is en wol sa dat jo fanûnder dizze wale nei de yllúzje, de rimpenens, sjogge.

De lytse poppe De baby

Rykrakkich Krakkemikkig

De bereidheid om dingen merkwaardig te vinden en opheldering te vragen, is typisch een kinderlijke deugd. Later, als ons leven begint uit te harden, worden slechte antwoorden belangrijker dan goede vragen. Bepaalde opvattingen die we voor waar houden, drukken zich uit in routines, die ons de moeizame taak besparen om het leven steeds weer aan te passen aan nieuwe inzichten en kennis. Maar die wankele intellectuele zekerheid heeft een keerzijde. De illusie om voor alles en nog wat een verklaring te hebben, hoe krakkemikkig ook, en de ogen te sluiten voor “merkwaardigheden” heeft tot gevolg dat je alleen nog maar bekende dingen tegenkomt. Daarmee verliest het leven zijn betovering. Dit verlies leidt in het heden tot verveling omdat het brein onderprikkeld is, en in retrospectief lost die verveling op in het niets, omdat er niets meer is wat het markeren waard is. Het gevoel dat de tijd vliegt, is daarom de prijs voor de illusie dat we het moderne leven aankunnen.

 
M.Wehr

Pake en de tomme Opa en de duim

 

Sinds gisteren heeft Doarmer een nieuwe functie gekregen, want hij is " pake " geworden. Gelukkig hoeft hij deze zware functie niet alleen uit te oefenen, er is nog een pake. Beide pakes keken zeer tevreden naar hun " bernsbern " , it noaske fan' e heit, it mûltsje fan' e mem, ook de " oerbeppe " was zeer tevreden en stak haar " tomme " op, terwijl die " tomme " al 96 jaar oud is. Jit is ús lân net ferlern ( nog is ons land niet verloren).

In sprissel Een sprankje

Kijk toch om je heen! Wat daar roept :”Ik, ik, ik wil er zijn”, nee dat ben jij niet alleen, nee , alles roept dat, letterlijk alles wat maar over een sprankje bewustzijn beschikt. Daarom is dat verlangen in jou nu precies dat, wat niet individueel is, maar aan alles en iedereen zonder onderscheid gemeenschappelijk. Dat verlangen vindt zijn oorsprong niet in de individualiteit maar in het bestaan in het algemeen, het is essentieel voor al wat bestaat, ja het is datgene waardoor het bestaat, en het wordt dan ook bevredigd  door het bestaan in het algemeen, want alleen daarop is het gericht…………Wat namelijk zo heftig om bestaan vraagt, dat is slechts indirect het individu: direct en eigenlijk is het de wil tot leven zelf, die in alles en in iedereen dezelfde is.
 

Schopenhauer

Streamende tinzen Stromende gedachten

Doarmer las in een boek het volgende:

 

Een bekende defusie-oefening is “Bladeren in de rivier”. De cliënt wordt gevraagd om zich voor te stellen dat hij op de oever van een rivier zit. In de rivier drijven grote bladeren op de stroom mee. Elke keer wanneer de cliënt een gedachte opmerkt, plaatst hij deze gedachte op een blad. De cliënt observeert hoe de gedachte op het blad met de stroom wordt meegevoerd.

Hoewel hij dit stuk poëtisch wel kan waarderen, de vliedende gedachten, is voor Doarmer vooral toch het gebruik van het woord “cliënt “ interessant, want het gebruik van dat woord is een duidelijk voorbeeld, dat taal heel vaak geen communicatieve functie heeft, maar juist een verhullende. Wij gebruiken taal om iets niet te zeggen.

Moetsje Ontmoeten

Soms maakt een toevallige ontmoeting, dat men weer vertrouwen in de mensheid krijgt. Deze ervaring had Doarmer een paar weken geleden op het centraal station van de stad D. Hij had een vraag over vertrektijd en hij zag op het perron een mevrouw, ongeveer 40 jaar oud, robuust gebouwd en gekleed in een uniform, waarvan Doarmer niet meteen kon vaststellen of deze tot de uitrusting der Nederlandsche Spoorwegen behoorde. Doarmer overwon zijn natuurlijke angst voor vrouwen, zeker als ze zo stevig gebouwd zijn, en hij stelde beleefd de vraag “Bent u van de NS?”, waarop de geüniformeerde Walkure antwoordde: “Nee, ik ben niet van de NS, dat zou de NS wel willen, maar ik werk wel bij de NS”. Doarmer moest vreselijk lachen, toen hij zomaar op een station geconfronteerd werd met zo’n prachtig staaltje filosofie. Hij zei “Mevrouw, u moet dat vooral zo houden”, waarop de Walkure ook begon te lachen en hem de gewenste informatie gaf. Later in de trein dacht Doarmer erover na en hij stelde vast dat hij een dergelijk antwoord nooit van iemand uit het onderw. zou verwachten, omdat de lieden daar hun functie zijn geworden.

Mankelikens Melancholie

Vom Tage ging der letzte, blasse Schein,
Die frühen Leidenschaften sind verrauscht,
Verschüttet meiner Freuden heiliger Wein,
Nun weint mein Herz zur Nacht und lauscht

Nach seiner jungen Feste Widerhall,
Der in dem Dunkel sich verliert so sacht,
So schattengleich, wie welker Blätter Fall
Auf ein verlaßnes Grab in Herbstesnacht.

Trakl

“schattengleich, wie welker Blätter Fall”(= skaadzjend, as wilige  blêden fal), als dit geen herfstmelancholie is!

Hjerst Herfst

Gewaltig endet so das Jahr
mit goldnem Wein und Frucht der Gärten.
Rund schweigen Wälder wunderbar
und sind des Einsamen Gefährten.

Da sagt der Landmann: Es ist gut.
Ihr Abendglocken lang und leise
gebt noch zum Ende frohen Mut.
Ein Vogelzug grüßt auf der Reise.

Es ist der Liebe milde Zeit.
Im Kahn den blauen Fluß hinunter
wie schön sich Bild an Bildchen reiht -
das geht in Ruh und Schweigen unter.

 

Trakl

Reitsje en smeitsje Raken en smaken

Een Friese spreuk uit 1551

Nimmen kaan in den hijmel rackje
Hij moat aerst dan daed smackje

(Nieuwfries:
Nimmen kin yn de himel reitsje
Hy moat earst de dea smeitsje)

In de oudere spelling wordt "ij" als een "i" uitgesproken. De "k" en "ts" wisselen  vaak, ook in het Fries, bijvoorbeeld: smaken-smaakte- gesmaakt is smeitsje-smakke- smakke en steken-stak-gestoken is stekke- stuts- stutsen of iets ouder stekke-stiek- stutsen. En natuurlijk, kerk=tsjerke en kelk = tsjelke en kaf = tsjef en knap = tsjep enz.