Oerdwylsk Roekeloos

Psychologen, economen en criminologen hebben ontdekt dat jongvolwassenen, arme mensen en misdadigers allemaal de neiging hebben de toekomst nauwelijks bij hun overwegingen te betrekken. Zulke tendensen leiden wel tot kwalificaties als impulsiviteit en beperkte horizons of, nog denigrerender, ongeduld, kortzichtigheid, gebrek aan zelfbeheersing of onvermogen tot het uitstel van bevrediging. Achter het bezigen van zulke termen gaat de aanname schuil dat dit gedrag disfunctioneel is en dat het afwegen van onmiddellijke gratificatie tegen investeringen voor de toekomst onafhankelijk is van de levensfase en socio-economische omstandigheden.
Er is een alternatieve zienswijze: een vermindering van overwegingen met betrekking tot de toekomst in relatie tot de levensverwachting en andere variabelen is precies wat we zouden moeten verwachten van een geëvolueerde, normaal functionerende psyche. Het is waarschijnlijk een ‘rationele’ respons op informatie die duidt op een geringe kans de vruchten van inspanningen op latere leeftijd te plukken. Roekeloos gedrag is waarschijnlijk optimaal gedrag wanneer de verwachte opbrengst van veiligere handelswijzen verwaarloosbaar klein is.

Wilson en Daly

De bioloog D.Wilson is van mening, dat veel gedrag, dat “men” irrationeel of “zinloos” pleegt te noemen, in feite “evolutionair” heel “verstandig”is, want status en concurrentie zijn belangrijk. Allerlei zaken zoals het uit de hand lopen van ruzies over iets onbelangrijks, op je zestiende moeder worden, extreme risico’s nemen, hebben zo een zin, zeker als er geen alternatief is. Doarmer hoopt nu, dat men zijn gedrag wat beter begrijpt.