De pylger De pelgrim

omdel (omlaag)

omheech (omhoog)

de tsjerke ( de kerk)

De besiking De beproeving

het teken

de devotie

de herberg

de afbeelding

Om te boeten voor zijn zonden, zodat hij daarna weer met een schone lei kan beginnen, legt Doarmer zich ieder jaar een beproeving op. Dit jaar bestond deze uit het beklimmen van de heuvels van Zuid-Limburg en de Belgische Voerstreek. Tijdens de moeizame wandelingen had Doarmer een ontmoeting met een wit paard, hetgeen voor hem een teken was, dat de tocht ter boetedoening niet tevergeefs was geweest en na afloop heeft hij dan ook genoten van een smakelijke maaltijd in den herberg “Moeder de Gans”, alwaar een afbeelding des konings hing.

Earne op rjochtsje Ergens op richten

Als de waarheid over iets niet bekend is, is het goed dat er een collectieve misvatting bestaat die het denken van de mensen ergens op gericht houdt, zoals bijvoorbeeld de maan, waaraan men de wisseling van de seizoenen toeschrijft en het verloop van ziektes etc. Want de belangrijkste ziekte van de mens is zijn rusteloze nieuwsgierigheid naar dingen die hij niet kan weten, en het is minder schadelijk voor hem met een dwaling te leven dan met een zinloze nieuwsgierigheid.......Teveel ziende om te ontkennen en te weinig om ergens zeker van te zijn, verkeer ik in een beklagenswaardige toestand.

Pascal

Lytst Kleinst

De Plancklengte, de kleinste lengte: 0,000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 016 162 412 meter.

De Plancktijd , de kleinste tijdslengte, de tijd die het licht nodig heeft om de Plancklengte af te leggen.

Drystmoedich Koen

Sang uuas gisungan, uuig uuas bigunnan.
Bluot skein in uuangon, spilodun ther Urankon.
Thar uaht thegeno gelih, nichein soso Hluduig.
Snel indi kuoni, thaz uuas imo gekunni.

Het Ludwigslied (ca.880)

Vertaling:
Gezang was gezongen, strijd barstte los.
Bloed scheen door de wangen, vol vreugde joegen de Franken.
Daar vocht elke krijger, maar niemand zoals Ludwig.
Moedig en koen, het was hem aangeboren.

Zijn gouden schild was onbedekt, en zie, het straalde als een beeltenis van de zon, en het gras vlamde groen op om de witte voeten van zijn ros. Want de ochtend kwam, de ochtend en een wind vanuit zee; en de duisternis trok op en de legers van Mordor jammerden en werden door angst overvallen, en zij vluchtten en stierven en de hoeven van toorn reden over hen heen. En toen barstte het hele leger van Rohan in zingen uit, en zij zongen terwijl zij doodden, want de vreugde van de strijd had hen aangegrepen en het geluid van hun gezang, dat mooi en tegelijkertijd verschrikkelijk was, drong zelfs tot de Stad door.

Uit: In de Ban van de Ring

Dimmen Deemoedig

De opvatting “credo quia absurdum est” , ik geloof omdat het absurd is, wordt toegeschreven aan Tertullianus (ca. 160 – ca. 230). Friedrich Nietzsche zegt hierover het volgende:

Tot de deemoed, die zegt : credo quia absurdum est, en haar de rede ten offer aanbiedt heeft het wel reeds menigeen gebracht: maar niemand, voor zover ik weet, tot die deemoed, welke toch slechts een stap daarvan verwijderd is en zegt: credo quia absurdum sum (= ik geloof omdat ik absurd ben).

It misbegryp Het misverstand

Wittgenstein

Lekje en priizgje Laken en prijzen

Of wij gelaakt dan wel geprezen worden, wij zijn daarbij gewoonlijk de gelegenheden, en maar al te vaak de willekeurig aan de haren erbij gesleepte gelegenheden voor onze naasten om de in hen aangezwollen drift tot laken of prijzen te laten uitstromen; wij bewijzen hun in beide gevallen een weldaad, die onzerzijds geen verdienste is en waarvoor zij geen dank kennen.

Friedrich Nietzsche

De master en it wurk De meester en het werk

Goede vrome werken maken nimmermeer een goede vrome man, maar een goede vrome man doet goede vrome werken. Boze werken maken nimmermeer een boos man, maar een boos man doet boze werken. Altijd moet dus eerst de persoon goed en vroom zijn voor alle goede werken, en goede werken volgen en gaan uit van de vrome goede persoon………Hetzelfde zien wij in alle handwerk. Een goed of slecht huis maakt geen goede of slechte timmerman, maar een goede of slechte timmerman maakt een goed of slecht huis. Geen werk maakt de meester naar het werk is, maar zoals de meester is, zo is zijn werk. Zo is het ook met de werken van de mens; hoe het met hem staat in geloof en ongeloof maakt uit of z’n werken goed of boos zijn. En niet omgekeerd, hoe het met zijn werken staat maakt uit of hij vroom of gelovig is. De werken maken noch gelovig noch vroom.

Luther

De jefte De gave

Als gij dan ook iets vraagt, gaat het om oprechte vroomheid, niet om breedsprakigheid: “want uw Vader weet wat gij nodig hebt voordat gij er Hem om vraagt”. Dus niet te veel woorden, want Hij weet wat gij nodig hebt. Nu zal iemand zeggen: als Hij dan weet wat wij nodig hebben, waartoe dan zelfs nog met weinig woorden bidden? Hij weet het toch al: laat Hij geven wat wij, naar Hij weet, nodig hebben. Toch heeft Hij gewild dat gij bidt, omdat Hij wenst dat gij naar Zijn gaven verlangt, om te voorkomen dat Zijn gaven in uw achting dalen.

Augustinus

Doarmer vindt, dat Augustinus meestal de juiste vragen stelt, maar soms de “vreemdste” antwoorden geeft.

Betize Verstrikt

Misschien zullen ze zeggen, dat de ziel, omdat ze haar vleugels verloren had, tot scheppen is overgegaan, maar de Alziel ondergaat dat lot niet. Wanneer ze in het midden willen brengen dat deze Alziel gevallen is, laten ze dan de oorzaak van de val noemen. En wanneer kwam zij ten val? Indien dat van eeuwigheid was, dan blijft zij volgens dezelfde redenering in haar val verstrikt. Maar als de val begonnen is, waarom dan niet eerder?

Plotinos (204-270)

Eigenlijk wordt hier een probleem besproken, dat ook bij Augustinus een rol speelt en dat samenhangt met "schepping" en "eeuwigheid". Augustinus formuleert het elegant "de vraag, wat er voor de schepping was is zinloos, want Hij schiep ook de tijd".

Sûn ferstân Gezond verstand

Hylas : Wat! Kan iets fantastischer, meer in strijd met het gezonde verstand of een duidelijker staaltje van scepticisme zijn dan het geloof dat er niet zoiets is als materie?

Phylonous: Kalm aan, beste Hylas. Wat zou u ervan denken als zou blijken dat u met uw geloof in materie op grond van die mening een groter scepticus bent en meer paradoxen en opvattingen die in strijd zijn met het gezonde verstand verdedigt, dan ik die in zoiets niet geloof?

Berkeley

De holle hingje litte Het hoofd laten hangen

In de herfst van zijn leven zit Doarmer vaak samen met andere oude mannen op een bankje wat te “promkjen” en te kletsen en af en toe ontmoet hij mensen, die door het leven getekend zijn en dan is een troostende arm helemaal niet verkeerd.

Pianospylje Pianospelen

Na 40 minuten de pianist

Yn Grins In Groningen

fansels is Doarmer tige grutsk

Samar in wykein Zomaar een weekend

Doarmer is dit weekend tamelijk “warber” (=actief) geweest. Zijn programma zag er als volgt uit:

Freedtejûn (=vrijdagavond) kaarten met de “âlde freonen” in het land F.
Sneontemiddei (=zaterdagmiddag) golfen in de plaats D. in het oosten des lands. Doarmer moet zich toch alvast oriënteren op de sport, die hij eventueel gaat beoefenen, mocht hij de negentig halen.
Sneintemoarn (= zondagochtend) twee uur rennen op een fraaie “neisimmerdei”.

Ja, stilzitten is er voor zo’n “wramer” (=zwoeger) als Doarmer niet bij.

Absurd Frjemd

Als het tafellaken de tafel geheel verbergt, kunnen we van de tafel geen sense-data krijgen, en derhalve zou de tafel, indien ze alleen maar uit sense-data bestond, opgehouden hebben te bestaan; het tafellaken zou zo maar in de lucht zweven, en als door een wonder op de plaats blijven waar voorheen de tafel was. Dit lijkt volslagen absurd; wie echter filosoof wil worden zal moeten leren zich niet door absurditeiten te laten afschrikken………. Het feit dus dat verschillende mensen gelijksoortige sense-data hebben, en dat één en dezelfde persoon op een vaste plaats op verschillende tijdstippen overeenkomstige sense-data heeft, doet veronderstellen dat er behalve sense-data een permanent object is, dat ten grondslag ligt aan, of de oorzaak is van, de sense-data van verschillende mensen op verschillende tijdstippen.

Bertrand Russell

Russell zegt over het begrip sense-datum: “Telkens als we een kleur zien, hebben we een zintuiglijke gewaarwording van die kleur; de kleur zelf echter is een sense-datum, geen zintuiglijke gewaarwording”.