De do De duif

Zonder wereld geen waarde. De moraal is iets specifiek menselijks, voor de engelen of voor God zou ze geen zin hebben. We moeten door een wereld van onszelf gescheiden zijn, we moeten willen, moeten begrensd zijn, wil het vraagstuk van de moraal bestaan. Kant sprak over de duif die meent hoger en beter te kunnen vliegen als de lucht die haar draagt zou worden weggenomen. Hij hanteert dat beeld bij het gebruik van de categorieën . Daarover is het laatste woord nog niet gezegd. Maar het beeld is heel indringend wanneer wij het toepassen op de moraliteit: de mens meent dat hij moreel sterker zou zijn als hij verlost was van de menselijke gesteldheid, als hij God, als hij engel was. Hij beseft niet dat de moraliteit en de daarmee samenhangende vraagstukken tegelijk met zijn menselijkheid zouden vervluchtigen.

Sartre

Grimmitich Verbeten

Gisteravond heeft Doarmer zijn jaarlijkse plicht weer vervuld bij de 10 km van W. Het was een verbeten gevecht om elke seconde. De tegenstanders waren niet van plan om ook maar iets weg te geven en Doarmer ook niet!

Optocht Verzonnen

Soene wy tegearre dûnsjend
optocht wêze
beide útstald
beide yn in ramt besletten
in kreaasje wêze fan in oar?

J. Wybenga

Zouden wij samen dansend
zijn verzonnen
beide tentoongesteld
beide in een lijst gevat
een creatie van een ander zijn?

It hûntsje en de skriuwster Het hondje en de schrijfster

Mevrouw H. , waarom kijkt dat hondje zo angstig?

Boekewjirm Boekenworm

Vanavond was Doarmer weer aanwezig bij de leesclub “De boekenworm”, een fusie van “Het betere boek” en “De anderen”. Het was een avond van zilveren gesprekken en literaire schermutselingen, maar ook een avond vol hoogoplopende emoties,vooral toen een nieuw lid werd voorgedragen . Gelukkig is men uiteindelijk toch tot overeenstemming gekomen en bij deze feliciteert Doarmer het nieuwe lid. Het volgende boek wordt overigens “Rachels rokje” van Charlotte Mutsaerts en Doarmer heeft dit alleen maar geaccepteerd , omdat de schrijfster op de lijst staat van de Partij van de Dieren.

Rjochtfeardigje Rechtvaardigen

A: Maar waarom wil je je niet rechtvaardigen?
B: Ik zou het kunnen, in dit en honderd andere dingen, maar ik veracht het genoegen dat in de rechtvaardiging gelegen is: want deze dingen zijn voor mij niet groot genoeg, en liever wil ik de smetten op mij dragen, dan die kleinzieligen aan hun achterbakse vreugde te helpen, dat zij zouden kunnen zeggen: “Hij neemt deze dingen toch zeer ernstig op!” Dit is nu net niet waar! Misschien zou mij toch meer aan mezelf gelegen moeten zijn, om de plicht te hebben foutieve voorstellingen omtrent mij recht te zetten – ik ben te onverschillig en te traag jegens mij zelf en dus ook tegen dat, wat er aan werking van mij uitgaat.

Fr. Nietzsche

Út’e loft falle Uit de lucht vallen

Intussen hechten we uitsluitend waarde aan het bewuste, doelgerichte denken, het b-denken…… Het b-denken gaat ervan uit dat de situatie is zoals het die ziet….. De gedachte dat het probleem misschien is gelegen in de manier waarop de situatie wordt waargenomen of “ingekaderd”, is bij het b-denken niet vanzelfsprekend……. In weerwil van de wijdverbreide opvatting dat het b-denken het krachtigste geestelijke instrument is waarover wij beschikken - wat de reden is waarom we er onze toevlucht toe nemen of erop terugvallen als er dringend een oplossing vereist is - is het toch zo dat onze ideeën , en vaak onze beste, niet voortkomen uit een foutloze redenering. Ze “komen bij ons op”. Ze “vallen ons in”. Ze komen uit de lucht vallen. Als we ontspannen zijn, handelen we voornamelijk intuïtief.

G. Claxton

Volgens Claxton streven wij naar controle en snel resultaat. Daarom oordelen wij , vooral als we onder tijdsdruk gezet worden, op grond van rationele argumenten, maar dat lost veel dingen niet op. We moeten vertrouwen op intuïtie en niet bang zijn voor vaagheid. Wachten is soms vruchtbaarder dan forceren.

Follybalje okkerdeis Volleyballen onlangs

De holle oerein Het hoofd omhoog

Sinne in moanne, rijzje’ in duwckje,
simmer, winter, foarjier, hearst,
eynje’, in libbje’ alweer az eerst.
Tuwttelke’, az w’ uwz tijd naet bruwckje,
nu- se’ uwz tjienet, jæ rint t’eyn,
mar wa till’t weer holle’ oereyn?

Gysbert Japix (1603 – 1666)

Nijfrysk:

Sinn’en moanne, riz’ en dûke,
simmer, winter, maaityd, hjerst
einje en libje wer foarfêst.
Leaf, as wy ús tiid net brûke,
no’t s’ús tsjinnet, rint hja nei d’ein.
Wa tilt wer de holle oerein?

Dogmatysk tinke Dogmatisch denken

Onze neiging naar regelmaat te zoeken en de natuur wetten op te leggen, leidt tot een psychologisch verschijnsel: dogmatisch denken en meer in het algemeen dogmatisch gedrag. Wij verwachten overal regelmaat en proberen het ook daar te vinden waar het niet is. Wij zijn geneigd gebeurtenissen die niet voor deze pogingen zwichten, als een soort “achtergrondgeruis” te behandelen. Zelfs wanneer onze verwachtingen niet uitkomen en wij onze nederlaag zouden moeten accepteren, blijven wij aan deze vasthouden. Dit dogmatisme is tot op zekere hoogte een noodzaak. Wij leven in een wereld waarin wij ons alleen staande kunnen houden door er onze gissingen aan op te dringen.

Karl Popper

Selsbetsjinning Zelfbediening

Ines: Ha! Wacht! Ik begrijp het ineens! Ik weet waarom ze ons bij elkaar gestopt hebben!
Garcin: Let op uw woorden.
Ines: ’t is te onnozel om over te praten! O, wat stom! Er zijn geen lichamelijke folteringen! Niet? En we zijn in de hel. En er komt niemand, niemand. We blijven alleen tot in het oneindige. Wij met z’n drieën. Toch zou ik op z’n minst nog iemand verwachten. Maar die is er niet: de beul.
Garcin: Ik weet het wel.
Ines: Dus hier ook al besparing van personeel! De gasten helpen zichzelf, net als in de zelfbedieningsrestaurants.
Estelle: Wat bedoelt u in ’s hemelsnaam?
Inez: De beul – dat is ieder van ons voor de anderen.

Sartre: Huis clos

It ramt Het kader

Waarneming is altijd subjectief. Voor men kan waarnemen, moet men eerst beschikken over een object, een bepaalde taak, een belangstelling, een gezichtspunt, een probleem. En de beschrijving van een waarneming vooronderstelt een taal waarin dat kan gebeuren met woorden die eigenschappen aanduiden. Het vooronderstelt overeenkomst en classificatie, dingen die op hun beurt een belangstelling, een gezichtspunt of probleem vooronderstellen. “Een hongerig dier”, schrijft Katz “ verdeelt de omgeving in eetbare en oneetbare dingen. Een dier dat op de vlucht is, ziet wegen om langs te vluchten en plaatsen om zich te verbergen… In het algemeen gesproken veranderen de dingen……. volgens de behoeften van het dier.”

Karl Popper (1902-1994)

Popper ontkent de opvatting dat men in de wetenschap van waarneming naar theorie gaat. Als de wetenschapper waarneemt heeft hij al een “verwachtingshorizon”. Om de woorden van Katz aan te vullen zou Doarmer zeggen, als het onderw.volk hongerig de wereld waarneemt , wordt alles bekeken vanuit “ijverig,braaf” of “lui,stout”.

It selskip yn’e mûne Het gezelschap in de molen

fernuvering

oerlis

de suskes

Gnodzich Knoestig

De Chinese filosoof Zhuang Zi liep met zijn leerlingen langs een boom. Volgens een houthakker die ze daar tegenkwamen was de boom nutteloos, omdat de boom knoestig was en vol bobbels zat. Het had geen enkele zin zo’n boom om te hakken, niemand kon er immers iets mee. “Neem een voorbeeld aan die boom”, zei Zhuang Zi tegen zijn leerlingen. “Juist omdat de boom nutteloos is, is de boom niet omgehakt. Nutteloos zijn is het beste wat je kunt doen, want wie nergens toe dient, wat kan die nog overkomen? In plaats van ons over de boom te beklagen, kunnen we lekker onder de boom gaan liggen slapen.”

Zhuang Zi’s geschriften (370-301 v.Chr)

Gysten en brinzgjend Onstuimig en briesend

Vandaag was Doarmer op een toogdag van verkeersregelaars in het buitengebied. Naast interessante lezingen over o.a. de vraag “waarheen leiden de wegen in het buitengebied?” werd er natuurlijk ook volop verkeer geregeld. Onstuimige trekkers, briesende paarden, alles werd een kant opgestuurd en indien nodig met een handbeweging tot stilstand gebracht. Op bovenstaande foto ziet u zo'n onverschrokken verkeersregelaar.

Regelje Regelen

Vroeger zuchtten wij onder misdaden, nu onder wetten.

Tacitus

Deze week werd Doarmer weer eens geconfronteerd met de bekende vraag ,wanneer is iets geregeld? Montaigne zegt, dat het menselijk handelen oneindig geschakeerd is en dat bovendien regels uit woorden bestaan, die altijd speelruimte geven. Er moeten volgens hem dan ook slechts weinig regels zijn, die algemeen geformuleerd moeten worden. Nu denkt Doarmer hierover zeer genuanceerd. Volgens hem moet je ongrijpbaarheid en complexiteit van het leven en zeker van de taal accepteren, maar tegelijkertijd zet je dingen op papier , om het te “regelen”. En als iemand dan bij hem komt ter controle en vraagt “is dit hier allemaal geregeld?”, dan rommelt Doarmer even in een bureaula en tovert na vijf minuten een stuk papier te voorschijn en antwoordt opgewekt ” natuurlijk, kijkt u maar, hier staat het”. Er is namelijk niets mis met rituelen, je kunt er middagen lang zilveren gesprekken over hebben, die de geest verkwikken en die leiden tot oorstrelende formuleringen, waarbij zelfs nieuwe woorden ontstaan, kortom eigenlijk is het intellectueel feest, waarbij in plaats van een barbecue een aanzienlijke hoeveelheid lucht gebakken wordt. Het heeft ook iets oneindigs, je kunt werkelijk alles vastleggen. Doarmer is er bijvoorbeeld een voorstander van, dat in elke ruimte op zoveel centimeter rechts van de deur een poster moet hangen met een van tevoren eveneens vastgelegd formaat, tenminste op papier dan.

De grimmyt De gifkikker

Er zijn giftige padden en giftige slangen. Een pad valt samen met zijn giftigheid. Hij wordt opgegeten of niet. Er is geen afstand tussen hem en zijn gif. Hij dient zijn genoom. Zijn betekenis valt ermee samen.
Bij de gifslang ligt dat anders. Zijn afstand tot zijn omgeving is qua giftigheid groter. Daarom kan hij, op basis van perceptie, zijn venijn al dan niet inzetten, naar eigen keuze. Hij is gedecentreerd, ten opzichte van zijn genoom en ook ten opzichte van zijn omgeving. Hij is excentrischer dan de pad.

Th.Oudemans

Waarpraatsje Onbeduidend praatje

It wie hjoed in neare dei en dat fynt Doarmer slim as er tusken tsjokke muorren opsletten sit, mar bûtenút mank de greiden is it syn waar. Hy hat dan ek fan healwei trijen oant fjouweren in stik hurddraafd en wie trije minuten earder werom as oars. Nei ôfrin wie d’er fansels wol de toarst en fuortdaliks dûse hat gjin sin. Mar dêrnei wie it krekt of’t er op’e nij berne wie. Tsjin’e jûn begûn it te tongerjen en te wjerljochtsjen en wie d’er in koarte mar fûle rein. It bleau lykwols near en de strjitstiennen wiene sa wer opdroege. Doe hat Doarmer in heal oerke rûn. De rook fan gers en beammen boarte yn syn noasters en oeral seach er in griene fruchtberens.

Het was vandaag een drukkende dag en dat vindt Doarmer erg als hij tussen dikke muren opgesloten zit, maar buiten te midden van de weilanden is het zijn weer. Hij heeft dan ook van half drie tot vier een stuk gerend en was drie minuten eerder terug dan anders. Na afloop was er natuurlijk wel de dorst en meteen douchen heeft geen zin. Maar daarna was het net of hij opnieuw geboren was. Tegen de avond begon het te donderen en te bliksemen en was er een korte maar felle regen. Het bleef echter drukkend en de straatstenen waren zo weer opgedroogd. Toen heeft Doarmer een half uurtje gewandeld. De geur van gras en bomen speelde in zijn neusgaten en overal zag hij een groene vruchtbaarheid.

Rekkenje Rekenen

De druk die uitgeoefend wordt op een vloeistof in een gesloten en geheel gevuld vat, plant zich in alle richtingen gelijkmatig voort.

De wet van Pascal

Pascal (1623-1662) was wis- en natuurkundige en ook filosoof .Hij was zich bewust van de grenzen van het menselijk denken. Volgens hem zijn er zaken, die moet je accepteren, geloven. Eigenlijk is dat een kwestie van kansrekening, van “goed “gokken, waarbij je heel veel kunt winnen en niets te verliezen hebt. Hieronder nog een paar uitspraken van hem.

In je verbeelding kan je alles; verbeelding beslist over schoonheid, over recht en over het geluk dat alles in de wereld is.

Het is moeilijk een ander iets te laten beoordelen, zonder die ander te beïnvloeden door de manier waarop je hem naar zijn oordeel vraagt.

Je krijgt alleen een juist beeld van de persoonlijkheid van iemand, wanneer je al zijn tegenstrijdigheden met elkaar in verband brengt.