Tankje Bedanken

Út de Ljouwerter:

Koningin Beatrix heeft Franeker en Makkum in het Fries bedankt voor de hartelijke ontvangst. ,,Tige tank'', sprak de majesteit bij het einde van het bezoek aan Franeker. Burgemeester Theunis Piersma sprak Koningin Beatrix en haar gevolg vlak na hun aankomst in Makkum in het Fries toe. Hij had dat al eerder aangekondigd. Hij is de enige FNP-burgemeester in Friesland. ,,En dat wol ik net ferlogenje”, zei Piersma. Hoewel de tweede rijkstaal was hij er niet helemaal van overtuigd dat de Koninklijke familie het Fries volledig machtig is. ,,Derfandinne ek dat ik it yn koart yn it Nederlânsk werhelle”, stelde hij.

En dan zegt men wel, dat je aan het Hollands niet zoveel hebt, maar toch handig zo’n burgemeester, die dat ook beheerst.

Skûlje Schuilgaan

Men moet de deugd tegen de deugdpredikers verdedigen: die zijn haar ergste vijanden. Want zij leren de deugd als ideaal voor allen; zij ontnemen de deugd haar bekoring van het zeldzame, van het onnavolgbare, van het uitzonderlijke en niet middelmatige, - haar aristocratische charme……… De deugd heeft alle instincten van de doorsneemens tegen zich; ze is onvoordelig, onverstandig, ze isoleert; ze is verwant aan de hartstocht en slecht toegankelijk voor de rede; ze bederft het karakter, het brein, het gemoed, - altijd gemeten met de maat van de middelsoort mens; ze stemt vijandig tegen de orde, tegen de leugen die in iedere orde, institutie, werkelijkheid schuilgaat.

Nietzsche

De keallen út it hok De aap uit de mouw

Philonous – Het is voor mij duidelijk, op grond van de redenen die u toegeeft, dat waarneembare dingen alleen maar in een geest of een geestelijk wezen kunnen bestaan. Waaruit ik niet concludeer dat zij niet echt bestaan, maar dat er een andere geest moet zijn waarin zij bestaan, omdat ik inzie dat de dingen niet afhankelijk zijn van mijn gedachten en een bestaan leiden dat los staat van het feit dat ze door mij worden waargenomen. Net zo zeker als de waarneembare wereld werkelijk bestaat, is er derhalve een oneindig alomtegenwoordige Geest die de wereld omvat en draagt.
Hylas- Wat! Dat is niets anders dan wat ik en alle christenen beweren; en zelfs ook alle anderen die geloven dat er een God is en dat Hij alles weet en begrijpt.
Philonous- Jazeker, maar het verschil zit hierin: de mensen geloven gewoonlijk dat alles door God wordt geweten of waargenomen, omdat zij geloven in het bestaan van een God, terwijl ik aan de andere kant onmiddellijk en noodzakelijk concludeerde dat God bestaat, omdat alle waarneembare dingen door Hem moeten worden waargenomen.

Berkeley

De arme Hylas begrijpt er niets meer van. Eerst toont Philonous aan, dat de waarneembare dingen alleen maar in onze geest bestaan , bijvoorbeeld geluid “maken” wij in onze geest, op zich is het er niet en toont hij ook aan , dat “zijn is waargenomen worden” (= esse est percipi), en nu ineens “ is” alles er wel. Berkeley was een bisschop en deze komt nu duidelijk uit de mouw. Alles wordt altijd waargenomen door Hem en daarom “is” alles ook.

Oardielsdei Dag des oordeels

Faaks Misschien

Philonous – Weet ik niet dat deze steen waarop ik sta echt is en dat de boom die ik voor me zie echt is?
Hylas – Weten? Nee, het is onmogelijk dat u of wie dan ook ter wereld dit zou weten. U weet alleen dat u zo’n bepaald denkbeeld in uw eigen geest hebt of dat de dingen zich zo aan uw geest voordoen. Maar wat heeft dat te maken met de echte boom of steen? Ik zeg u dat kleur, vorm en hardheid, die u waarneemt, niet tot het echte wezen van die dingen behoren of er ook maar enigszins op lijken………..
Philonous – Maar toch, Hylas , kan ik bijvoorbeeld goud zeer goed onderscheiden van ijzer. Hoe zou dit kunnen wanneer ik geen van beide werkelijk kende?
Hylas – Geloof me, Philonous, u kunt alleen onderscheid maken tussen uw eigen denkbeelden. Denkt u dat die gele kleur, dat gewicht en andere waarneembare kwaliteiten echt in het goud zitten? Zij bestaan alleen met betrekking tot de zintuigen en bezitten geen absoluut bestaan in de natuur. En als u beweert dat u de verschillende soorten echte dingen kunt onderscheiden aan de manier waarop ze zich aan uw geest voordoen, dan gedraagt u zich misschien net zo wijs als iemand die zou concluderen dat twee mensen tot een verschillende soort behoren, omdat hun kleren niet dezelfde kleur hebben.

Berkeley( 1685- 1753) : Derde dialoog

Oerlibje Overleven

Een mens is een overlevingsvehikel van zijn genoom. Een mens is nooit een doel in zichzelf, maar altijd een middel. Binnen de replicatieve bestaanswijze is de kantiaanse ethiek gereduceerd tot het egoïsme van replicanten die hun vehikels zo drogeren dat ze geloven een doel in zichzelf te zijn, terwijl ze in de praktijk hun gebruiksvoorwerpen blijven….. Hun genoom bestuurt ze op afstand. Er bevindt zich een kloof van nietigheid tussen replicant en vehikel….. Een levend wezen is dankzij deze nietigheid een gespletenheid tussen de belangen van de replicanten en die van de relatief zelfstandige vehikels.

Th. Oudemans

Gelukkig voor Doarmer laat deze filosoof hem nog een beetje zelfstandigheid, maar het idee blijft grappig. Men is geneigd vanuit de mens te redeneren, maar misschien is het gras , een zeer geslaagde replicant, wel de baas in Nederland, zoals eerder op deze weblog al ter sprake kwam.

Jinge side Gene zijde

Ik ben ertoe veroordeeld voor altijd aan gene zijde van mijn essentie te bestaan, aan gene zijde van de drijfveren en de motieven van mijn daad: ik ben ertoe veroordeeld vrij te zijn. Dit betekent dat er voor mijn vrijheid geen andere grenzen gevonden kunnen worden dan de vrijheid zelf of, zo men liever wil, dat we niet vrij zijn op te houden vrij te zijn…… Het afwijzen van de vrijheid kan dus slechts worden opgevat als poging om zichzelf als op-zich-zijn te vatten; het een gaat met het ander gepaard; de menselijke-werkelijkheid is een zijn waarin het in z’n zijn om zijn vrijheid gaat, omdat het voortdurend tracht te weigeren haar te erkennen. Psychologisch gezien komt het er voor een ieder van ons op neer dat we proberen de drijfveren en motieven als dingen op te vatten…. Men vat ze op als constanten.

Sartre

In noflik putsje Een heerlijke klus

Uiteraard krijgt een medewerker tijdens een beoordelingsgesprek niet alleen uitsluitsel over een eventuele bonus of salarisverhoging. Hij verneemt eveneens welke kwaliteiten “ niet helemaal rijp zijn” en waaraan hij dus nog kan werken. Dit beoordelen vindt de baas een heerlijke klus. Medewerkers evalueren hoort bij het baaszijn als een aandeel bij de beurs. Hoe laat hij zijn macht gelden?
Een beproefde opening van de baas is: “Hoe vind je zelf dat het gaat?” met een toonzetting van “het kan beter.” Van een dergelijke opening wordt een medewerker wat onzeker en als antwoord stamelt hij: “ Het gaat wel goed, denk ik, maar er zijn natuurlijk altijd zaken die nog verbeterd kunnen worden.”
Fout! Hiermee is de medewerker in een val gelopen. Want zonder aan te hoeven geven wat er aan het werk kan worden verbeterd, laat de baas merken dat het niet perfect is en dat hij dat door heeft. Door zich zo coöperatief op te stellen heeft de medewerker toegegeven dat zijn werk beter kan en daarmee zijn vernederende positie geaccepteerd. Dergelijke subtiele terechtwijzingen tussen de bedrijven door bevestigen de machtsverhoudingen.

T. Aarts en C. Verhoeff: Leven met een baas.

De eerste zin is natuurlijk niet van toepassing op het onderw. volk, de rest wel en daarover heeft een volk met een oude taal en cultuur de volgende uitspraak: Dy't himsels weismyt, wurdt troch in oar net opkrigen! (= Wie zichzelf weggooit, wordt door een ander niet opgeraapt).

Meitôgje Meedragen

Maar als ik ben wat ik wil verhullen, gaat de vraag er heel anders uitzien: ik kan namelijk slechts willen een bepaald aspect van mijn zijn “ niet te zien” als ik precies op de hoogte ben van het aspect dat ik niet wil zien. Wat betekent dat ik het moet aanwijzen in mijn zijn om me ervan te kunnen afkeren; sterker nog, ik moet er voortdurend aan denken om ervoor te waken er niet aan te denken. Daaronder moet niet alleen worden verstaan dat ik noodzakelijkerwijs dat wat ik wil ontvluchten voortdurend met me moet meedragen, maar ook dat ik het object van de vlucht in het vizier moet houden om het te ontvluchten…. Kortom, ik vlucht om te negeren dat ik vlucht, maar ik kan het niet negeren en de vlucht voor de angst is slechts een manier om van de angst bewust te worden.

Sartre

Swiertekrêft Zwaartekracht

Rorty wijst erop dat alle centrale begrippen in eerste instantie als metaforen optreden. Zo schrijft Mary Hesse dat een wetenschappelijke herbeschrijving plaatsvindt door een nieuwe metafoor te gebruiken. De grote metaforen, aldus Rorty, zijn dan bijvoorbeeld “ substantie” bij Aristoteles, de zelfopofferende liefde bij Paulus, de zwaartekracht bij Newton en in de moderne tijd metaforen als Big Bang, DNA, Laat Kapitalisme. Geen van deze metaforen duidt een werkelijkheid aan, maar wel gaat het steeds om een nuttig instrument…… in de evolutie van de taal duiken eerst de metaforen op. Deze geven geen inzicht in werkelijkheid en zijn dan ook nooit “waar” of “onwaar”. Maar ze zijn wel bruikbaar omdat zij op den duur tot letterlijk taalgebruik worden, men denke aan een term als “zwaartekracht”. Deze vormen de bodem voor het opstellen van nieuwe metaforen, enzovoorts.

C. van Peursen

De wale De sluier

In alles wat wij zien, zien we enkel de weerschijn van onze eigen inwendige activiteit.

Johann Gottlieb Fichte (1762 – 1814)

Het gaat erom een waarheid te vinden, die waarheid is voor mij, waarvoor ik leven en sterven wil. Wat baat het mij wanneer ik een zogenaamde objectieve waarheid zou ontdekken, doordat ik mij door de systemen der filosofen heen werk?

Søren Kierkegaard (1813 -1855)

Wij geloven niet langer, dat waarheid nog waarheid blijft als men haar sluier afrukt; wij hebben te zeer geleefd om dit te geloven…. Men zou meer respect moeten opbrengen voor de schaamte, waarmee de natuur zich verstopt heeft achter raadselen en bonte onzekerheden. Is de waarheid wellicht een vrouw, die redenen heeft haar redenen verborgen te houden?

Nietzsche

Sljochtwei Eenvoudig

Ik bin mar sljochtwei master yn’e stêd
En doch wat de dei my jout;
Ik haw gjin diel oan’t grutte wurk
Dat wrâld syn foarmen bout

Zo begint een gedicht van Obe Postma(1868- 1963), een Fryske boeresoan en werkzaam in het onderw. als leraar natuurkunde. Doarmer kan zich indenken, wat de dichter voelde, toen hij deze woorden opschreef.

Vertaling:

Ik ben maar een eenvoudige schoolmeester in de stad
En doe wat de dag mij geeft;
Ik heb geen deel aan het grote werk
Dat de wereld vormt.

Altiten ree Altijd bereid

Altijd bereid het uiterste te geven, geen moeite is hen te veel. Ja, Doarmer heeft het over de verkeersregelaars in het buitengebied, over die eenvoudige hardwerkende mannen, die zich zonder te klagen belangeloos inzetten voor dit land. Op bovenstaande foto ziet u er één, die op het punt staat zijn taak in het buitengebied van H. te vervullen.

Anderje Antwoorden

De volgende link werd Doarmer toegezonden door dr.Oetker. Hartelijk dank voor deze bijdrage, doctor!

het nieuwe leren

De heale fan H. De halve van H.

na 19 km

Tinkende minsken Denkende mensen

Tenslotte kunnen wij ons voor de schepping geen tijd of duur voorstellen: deze zijn met de dingen begonnen. Tijd is immers de maat van de duur, of liever: is niets anders dan een vorm van denken. Daarom vooronderstelt de tijd niet slechts ieder willekeurig geschapen ding, maar vooral denkende mensen. Duur houdt echter op wanneer de geschapen dingen ophouden te zijn, en begint wanneer de geschapen dingen beginnen te bestaan. Geschapen dingen zeg ik, want dat God geen duur toekomt doch slechts eeuwigheid, hebben wij reeds voldoende overtuigend aangetoond. Daarom vooronderstelt duur geschapen dingen, of impliceert ze op z’n minst. Zij die echter duur en tijd voorstellen voor de geschapen dingen, lijden aan hetzelfde vooroordeel als degenen die buiten de materie een ruimte verzinnen, zoals op zichzelf al duidelijk is.

Spinoza (1632 -1677)

Het is alsof Spinoza hier de woorden van de kerkvader Augustinus opnieuw formuleert.

Knyften Messen

Friezen ontwikkelen revolutionaire schoffel

Oudeschoot - Een verademing voor alle schoffelaars en een revolutie op gebied van tuinaccessoires. Met trots presenteerden de Oudeschoters Tames van Zwol en Yke Ykema hun uitvinding tegenover Blik op Nieuws.nl. De verticaal roterende tuinschoffel.
‘We hebben ruim drie jaar lopen broeden’, zegt Tames, uitvinder en technisch ontwerper in hart en nieren. ‘Het eerste prototype was met ronddraaiende stelmoeren, ik was op zoek naar een toepassing om op smalle stukjes te kunnen schoffelen. Samen met Yke hebben we dat doorontwikkeld tot de schoffel met roterende messen onder de perfecte hoek’. De huidige schoffel is eigenlijk sinds de Middeleeuwen niet veranderd. ‘Maar deze schoffel werkt anders’, zegt Yke, ‘een wiel met schoffelmessen draait om een kunststof as, hierdoor doet de schoffel het werk'. De schoffel is ontlastend voor het lichaam, je werkt er veel sneller mee, je gaat dieper de grond in en je kunt op kleine smalle stukjes werken waardoor je planten niet meer beschadigt’. De eerste echte test eind 2006 gaf beide uitvinders dan ook het halleluja gevoel, de stugge zeeklei in een maïsveld aan de Tjonger werd met de nieuwe schoffel zonder enige moeite omgeworpen. Hierna zijn testen geweest in allerlei verschillende soorten grond, met hetzelfde gewenste resultaat. De schoffel kan volgens Wouter Pijzel, voorzitter van de uitvinderbond, net zo’n hype worden als de tuinklauw. Het tweetal is overtuigd van de inzetbaarheid van de schoffel. 'Denk alleen maar eens aan alle professionele hoveniers bij gemeenten en in het bedrijfsleven, hun rug zal met dit gereedschap enorm worden gespaard en ze kunnen veel sneller werken'.

Van het internet

Met name de H.vader is zeer ingenomen met deze Friese uitvinding gezien de rugproblemen bij vele gelovigen. Hij beschouwt dit zonder meer als “goedmakertje” voor de moord op B. eeuwen geleden.

Stavering Spelling

Op dinsdag 15 april wordt voor de negende keer It Grut Frysk Diktee in het Provinsjehûs in Ljouwert gehouden. Volgens de krant zijn er 34 ‘betûfte' deelnemers. Het zal niet meevallen met al die skerp- en breedtekens.

Justerjûn Gisteravond

Gisteravond is Doarmer samen met de huisvrouw bij een lezing geweest over apen en hechting. Omdat hij op zijn werk bewust dom gehouden wordt en nooit aan cursussen mag deelnemen, moet Doarmer wel zelf het initiatief nemen om te zorgen, dat hij in elk geval de gesprekken van zijn collega’s nog wat kan volgen en de huisvrouw helpt hem daarbij. Doarmer wilde graag naar een lezing over cognitieve vermogens van kinderen in een informatiemaatschappij en hoe zij d.m.v. voorpret onbekende werelden binnengeleid kunnen worden zonder dat zij daarbij het gevoel krijgen, dat hun “zelfwereld” wordt afgewezen en zo, maar de huisvrouw zei beslist, “dat is veel te hoog gegrepen voor jou, je moet onderaan bij de apen beginnen”, vandaar. De lezing was heel interessant en met veel plaatjes en toen aan het eind ook nog een bekende in beeld verscheen, kon de avond voor Doarmer niet meer kapot. Een aantal woorden, die hij gisteren gehoord heeft zoals “imprint”, heeft hij op een blaadje geschreven en hoewel hij de betekenis niet helemaal begrijpt, kan hij ze straks in een gesprek wel eens laten vallen, zodat hij het gevoel krijgt, dat hij er ook een beetje bij hoort.

Waarnimme is meitsje Waarnemen is maken

Als wij een tafel zien, dan gebeurt voor zover wij nu weten het volgende: tot de ruimte die wij met de tafel delen dringt elektromagnetische straling door, die de buitenste moleculen van de tafel en haar omgeving raken. Daar brengen zij een opwinding van elektronen teweeg waardoor deze op hun beurt stralingspakketjes uitzenden. Als wij de ogen open houden, wordt ons netvlies door een aantal pakketjes of lichtdeeltjes getroffen; de staafjes en kegeltjes in ons netvlies zijn gevoelig voor een beperkt spectrum van die energetische pakketjes en als hun frequenties daarbinnen vallen, dan wekt hun energie een zenuwprikkel op. Reeds in de eerste zenuwcellen achter ons netvlies worden die prikkels samengevoegd tot samenhangende structuren, die vervolgens worden doorgeleid naar de visuele delen van de hersenschors….. Steeds is frappant hoezeer wij als object zelf verantwoordelijk zijn voor het object zoals wij het waarnemen….. Waarnemen is nou eenmaal altijd en onvermijdelijk: maken.

P. Wouters

Doarmer is als bewonderaar van Berkeley en Kant een echte idealist, wij maken onze droom en blijkbaar denken de natuurwetenschappen daar momenteel ook zo over.

De eigenskip De eigenschap

In de jaren veertig ging Jean-Paul Sartre op zoek naar het wezen van de mens. De ontdekking van Sartre was dat er geen enkele eigenschap van toepassing is op alle mensen en tegelijk niet van toepassing op enig ander wezen. Anders gezegd: noem eender welke eigenschap en stel vast dat er ook een ander wezen dan de mens te vinden is die de eigenschap bezit en/of dat er altijd wel een wezen te vinden is die de eigenschap niet bezit. Het wezen van de mens lijkt er dus in te bestaan dat hij geen wezen heeft.

P. Wouters

Yn’e wrâld In de wereld

Om te begrijpen wat dit betekent – de vervallende vlucht van het erzijn voor zichzelf – moeten we het in-de wereld-zijn als grondgesteldheid van dit zijnde in herinnering roepen. Het waarvoor van de angst is het in-de-wereld-zijn als zodanig. Hoe verschilt dat waarvoor de angst angst heeft fenomenaal van dat waarvoor de vrees vreest? Het waarvoor van de angst is geen binnenwereldlijk zijnde. Daarom kan het daarmee naar zijn aard niet zijn beloop hebben. De bedreiging heeft niet het karakter van iets wat het bedreigde in een bepaald opzicht, met het oog op een bijzonder factisch kunnen-zijn, schade zou kunnen berokkenen. Het waarvoor van de angst is volstrekt onbepaald……Wat benauwt is niet dit of dat, en evenmin al het voorhanden zijnde samen, als som, maar de mogelijkheid van het terhandene als zodanig, dat wil zeggen de wereld zelf. Als de angst bedaard is pleegt de alledaagse rede te zeggen: “Het was eigenlijk niets.” Die uitspraak treft ontisch inderdaad wat het was.

Heidegger: Zijn en tijd

Patsje Kussen

Wylst de maaitiidsgrûn fol nije gleonens
har longerjend iepenteart
en yn’e fierte in vulkaan jit rikket,
besiket in doarmer fereale de twirre te patsjen,
dy’t oer de fuorgen en de jirpels dûnset
en mei in swietrook syn noasters pripket.

Teisters Voelsprieten

Twee managers tijdens een MBZA-gesprek. Aan de nog niet volledig ontwikkelde voelsprieten is duidelijk te zien, dat ze de top van hun carrière nog niet bereikt hebben.