dinsdag, mei 23, 2006

Leenwoorden

Zoals bekend neemt elke taal woorden over uit andere talen en is de strijd van taalpuristen dan ook een strijd tegen windmolens. Interessant is de vraag echter waarom neemt men een woord uit een andere taal over? Vaak is de reden van esthetische aard, het woord in de andere taal klinkt gewoon beter. Recente voorbeelden hiervan zijn de leenwoorden uit het Fries “printer” en “master”. Deze klinken inderdaad beter dan het Hollandse “drukker” en “meester”. Vooral als het gaat om woordvelden op gebied van educatie en computers, dan heeft het Hollands de neiging om Friese woorden, of een variant hierop, te gebruiken. Zo hoort men vaak “ik ben on line”. De eerste twee woorden zijn Hollands, het derde woord is Engels en het vierde woord is Fries. De zin bewijst maar weer eens hoe buigzaam het medium taal is. Blijft er zo wel iets over van het Hollands, zullen sommigen zich bezorgd afvragen. Ik kan u geruststellen, zo snel verdwijnt een taal niet.
Is er ook een stroom in de andere richting, neemt het Fries ook woorden uit andere talen over. Natuurlijk, het grote voorbeeld is het woord “ane” (=anders) dat bezig is het Friese woord “ oars” te verdringen. De taalsocioloog Sj. Sjirtema zoekt de verklaring hiervoor in het stoer doen. De jeugd probeert zich af te zetten tegen de ouderen d.m.v. een eigen taal. Zo ziet u maar “Het is niet ane”.

8 opmerkingen:

Anoniem zei

TAU-TE-TJING: Het noembare Tao is niet het eeuwige Tao. Het Eeuwige is onuitsprekelijk. Het is de oorsprong van al het zienlijke en onzienlijke. Dat, wat ge met een naam kunt noemen, is slechts de moeder van hetgeen de zinnen kunnen waarnemen.

Anoniem zei

Dr. Oetker, ik sie ut net oars!

Anoniem zei

Hoe dan?

Anoniem zei

Tao, weg of pad, is een wezenlijk onderdeel van de oosterse filosofie. Als filosofisch begrip is het de alomvattende, uit zichzelf bestaande, oneindige, tijdloze kosmische eenheid. De bron van alles én de bestemming van alles. Zonder begin en zonder einde. Het begrip Tao staat centraal in het taoïsme.
(Uit wikipedia)

Men kan de Tao alleen bij benadering leren begrijpen. In de tekst van de Tao Te Ching wordt geschreven: "De essentie van de Tao is dat het niet begrepen kan worden. Als men denkt het wel te begrijpen, dan is het niet de Tao."

De Tao voedt alles. Het creëert de gewenste ordelijke patronen in de chaos. Maar de wens naar ordelijke patronen zal nooit vervuld worden. Men kan alleen maar op het pad blijven van de zoektocht. In Taoïstische filosofie is Tao de kwaliteit van die zoektocht. Een kunstenaar, die de Tao wil vastleggen, kan dat alleen doen in een kunstwerk dat niet perfect is.

Anoniem zei

De vraag is wanneer het woord "ane" ook binnendringt in samenstellingen zoals "oarehelte" (=wederhelft) en "oaremoarn" (=overmorgen).Mijn voorspelling is, dat dit niet lang meer zal duren.

Anoniem zei

Dr. Oetker ik dacht dat u Fries 'kon'. Omdat ik ook een halve Saks ben probeer ik u op een andere manier te bereiken! Ik zei dus: Dr. Oetker ik see ut neet ane!

Anoniem zei

Voorbeeld van taalbeïnvloeding:

Ik see ut neet ane (laatsaksisch)
Ik sjoch it net oars (Fries tot ca. 2006)

Ik sjoch it net ane (Friese jongerentaal begin 21ste eeuw)

Anoniem zei

Ane? Gji wei mon.. It is en bliuwt ,oars,