De lilke hiemdogge De boze erfhond

Hjoed hat Doarmer twa oere sânentrittich rûn yn’e baarnende sinne tegearre mei J. Foar J. wie dizze ofstân al in hoartsje lyn, hja waard dan ek hieltyd swijsumer. Út W. wei gyng it earst njonken it spoar. Dêr by in pleats hiene Doarmer en J. in moeting mei in lilke hiemdogge. Hy bile en liet syn tosken sjen, sadat J. tige kjel waard. Lokkich eanget Doarmer nea en de hûn joech belies. Dêrnei gyng it oer it W. fjild nei de skieppeskuorre en doe lâns de râne fan’e heide om oer it doarp H., dat in bytsje op in hichte leit, wer rjochting W. Nei ôfrin fielde Doarmer of’t er tsien pûn ferlern hie en ek de toarst wie slim.

Tiid meitsje Tijd maken

Misschien kan de innerlijke gezondheid van een land worden afgelezen aan het vermogen van zijn bevolking om niets te doen.

Sebastian de Grazia

Ze leden allemaal onder de angst geen tijd voor alles te hebben en ze wisten niet dat tijd hebben niets anders betekent dan geen tijd voor alles te hebben.

Robert Musil: Der Mann ohne Eigenschaften

We zijn niet gestresst omdat we geen tijd hebben. We hebben geen tijd omdat we gestresst zijn.

Stefan Klein

De dei De dag

Nea neat Nooit niets

Wij kunnen nooit niets doen. Net zoals het water in een lege fles stroomt die we in zee gooien, zo vult ook een leeg verstand zich onmiddellijk met gedachten. Maar wat voor gedachten?
Wie zijn waarneming traint en zich aanleert om meer van het leven te beleven, neemt meteen twee neveneffecten waar. Ten eerste verandert het tijdsgevoel. Hoe meer zintuiglijke indrukken we van elk moment opnemen, des te rijker en langer die tijd bij een terugblik lijkt…… Doordat we onze tijd meer leven geven, geven we het leven ook meer tijd….. En tenslotte verbetert een scherpere waarneming het humeur. Onze hersenen zijn namelijk zo geprogrammeerd dat we een toestand van alerte aandacht als vreugdevol beleven. Wie in het heden aanwezig is, neemt de momenten waaruit het leven bestaat niet alleen nauwkeuriger waar, maar kan er ook meer van genieten.

Stefan Klein

Wjerlizze Weerleggen

Zelfs de theorie van Newton werd tenslotte weerlegd en wij hopen inderdaad dat wij er op deze manier in zullen slagen elke nieuwe theorie te weerleggen en te verbeteren. En wanneer een theorie tenslotte wordt weerlegd, waarom niet meteen? Men kan heel goed volhouden dat het niet meer dan een historisch toeval is dat een theorie na zes maanden wordt weerlegd en niet pas na zes of zeshonderd jaar. Men ziet in de weerlegging vaak het falen van een wetenschapsbeoefenaar of tenminste van zijn theorie. Ik moet erop wijzen dat dit een typisch inductivistische vergissing is. Men moet in elke weerlegging een groot succes zien, niet alleen voor de wetenschapsmens die de theorie heeft weerlegd maar ook voor degene die de weerlegde theorie heeft ontwikkeld en die dus, zij het slechts indirect, in eerste instantie het experiment suggereerde dat tot de weerlegging leidde.

Karl Popper

Njonkelytsen Langzamerhand

Niet van aanvang aan hebben de goden alles aan de stervelingen onthuld, maar langzamerhand leren zij al zoekend de dingen beter kennen……. Maar het zekere zag geen mens en ook zal er nooit iemand zijn die het heeft gezien , noch over de goden, noch over iets wat ik heb genoemd. Want zelfs wanneer het iemand per ongeluk zou gelukken de volmaakte waarheid uit te spreken, dan zou hij er zelf nog geen weet van hebben; gissing bekleeft alles.

Xenofanes (ca. 540 v. Chr.)

De earrebarre De ooievaar

Ûnderweis moete Doarmer dizze fûgels yn harren tsjilfoarmich nêst / Onderweg ontmoette Doarmer deze vogels in hun wielvormig nest.

Warber Werkzaam

Es ist das Unglück der Tätigen, daß ihre Tätigkeit fast immer ein wenig unvernünftig ist. Man darf zum Beispiel bei dem geldsammelnden Bankier nach dem Zweck seiner rastlosen Tätigkeit nicht fragen: sie ist unvernünftig. Die Tätigen rollen, wie der Stein rollt, gemäß dem Dummheit der Mechanik. Alle Menschen zerfallen, wie zu allen Zeiten so auch jetzt noch, in Sklaven und Freie; denn wer von seinem Tage nicht zwei Drittel für sich hat, ist ein Sklave, er sei übrigens wer er wolle: Staatsmann, Kaufmann, Beamter, Gelehrter.

Friedrich Nietzsche

Stutsen Gestoken

De fûgel De vogel

Betelje Betalen

Als het heelal een doel heeft en dat doel wordt bereikt, dan moet het heelal eindigen, want voortbestaan is dan overbodig en zinloos. Als het heelal daarentegen eeuwig is, is het moeilijk voorstelbaar dat het uiteindelijk een doel heeft. Kosmische dood is dus misschien de prijs die betaald moet worden voor kosmisch succes. Misschien is het beste dat we mogen verwachten dat onze nakomelingen het doel van het heelal kennen voordat de laatste drie minuten voorbij zijn.

Paul Davies

Ea Ooit

Veronderstel dat het heelal geen einde zou hebben. Dat het tot in eeuwigheid bestaat betekent dat het een oneindige levensduur zal hebben. Als dat het geval is moet elk fysisch proces, hoe langzaam of onwaarschijnlijk ook, ooit plaatsvinden, zoals een aap die eindeloos met een typemachine speelt eens de werken van William Shakespeare zal uittikken.

Paul Davies

Betizing Verwarring

Kortom, de stelling ‘alles is subjectief’ moet wel volslagen onzin zijn, want ze zou zelf subjectief dan wel objectief moeten zijn. Ze kan echter niet objectief zijn, omdat ze in dat geval onjuist zou zijn als ze juist is. En subjectief kan ze ook niet zijn, omdat ze dan geen enkele objectieve stelling uitsluit, inclusief de stelling dat ze objectief gezien onjuist is.

Thomas Nagel

In tsjokke "el" Een dikke "el"

Dr.Oetker en Doarmer ondernemen een poging goed Hollands te spreken. Het lukt niet helemaal, die dikke "l" wil maar niet weg en ook het verschil tussen "kijken" en "zien" begrijpen ze niet om maar te zwijgen van de "z", wat heeft die letter aan het begin van een woord te zoeken!

Mjoksje Mengen

Rorty mag graag herhalen dat als wij voor de vrijheid zorgen, de waarheid voor zichzelf zal zorgen. In een vrije wereld, zo schijnt hij te denken, zullen alleen de mensen met bibliotheekkaarten en microscopen, de meesters van precedent en archief, uiteindelijk het koffiehuis betreden…….Onder invloed van deze dichterlijke gloed zou je bijna nog vergeten dat er helemaal geen reden is om te geloven dat vrijheid vanzelf naar waarheid leidt…… Vrijheid betekent ook de vrijheid om geschiedenis en fictie met elkaar te vermengen, of de vrijheid om een klimaat van mythe, onzorgvuldigheid, incompetentie of zelfs van daadwerkelijke corruptie te scheppen. Het betekent ook de vrijheid om het verleden te romantiseren, om anderen te demoniseren, om lijken in de kast te verstoppen en rapporten te manipuleren. Niet alleen in totalitaire samenlevingen gaat de vrijheid verloren; de emotionalisten van het huidige populisme en de magnaten van media en entertainment kunnen daar even goed voor zorgen.

S. Blackburn over Richard Rorty en de waarheid

Oan it wriggeljen reitsje Aan het wankelen raken

Volgens Ockham beperkt de logica zich niet tot het bestuderen van de vormen waarin redeneringen worden gegoten, maar valt ze samen met de filosofie zelf……. Ze doet problemen die men reëel achtte verdampen, doet er andere, die men niet zag, uit oprijzen. Zo brengt Ockham een groot stuk van de filosofische traditie, van Plato tot Duns Scotus, aan het wankelen. Wat in zijn tijd de ‘universalia’ werden genoemd, het begrip mens of het begrip paard bijvoorbeeld, hebben volgens hem geen enkel reëel bestaan. ‘Mens-heid’ of ‘paard-heid’ zijn geen essenties die als zodanig of in het goddelijk begrip bestaan en waarvan men zich terecht kan afvragen hoe ze in een bepaalde entiteit reëel worden.

Roger-Pol Droit

De nominalist , want het algemene begrip is slechts een naam(= nomen), William van Ockham heeft met zijn scheermes een opruiming gehouden in het denken, zoals ook later Wittgenstein dat heeft gedaan.

Sljocht nei Begerig naar

Maar het goede? En de norm? En de zedelijke wet? Ook hier een omkering, en een waarvan Descartes zelfs geen flauw vermoeden had gehad: tegenover het vooringenomen standpunt dat inhoudt dat we menen te begeren wat mooi en goed is stelt Spinoza de gedachte dat we datgene mooi en goed achten waarnaar onze begeerte ons drijft. Dat is de manier waarop de Ethica de ethiek radicaal verandert: alleen de begeerte oordeelt en beveelt. De positieve, constructieve en stuwende begeerte is niet meer een vervloekt deel dat onder het gezag van de rede in toom moet worden gehouden. Het leven van de wijze is niet ascetisch…… Spinoza’s wijsheid is vrij van transcendentie en van versterving. Die uitgesproken ernstige vreugde is gekant tegen elke vorm van droefheid, zelfbeperking en zelfverminking.

Roger-Pol Droit

Op wei Op weg

Oertsjûgjend jild Overtuigend geld

Als mensen immers alleen tot samenwerking zouden komen na wederzijds overleg, zou de moderne maatschappij nooit uitgegroeid zijn tot het complexe productiesysteem van materiële goederen dat ze is geworden. Wederzijds overleg is een zeer beperkt mechanisme om tot samenwerking te komen, zoals iedereen weet die al eens met vrienden een uitstapje heeft georganiseerd. Omdat je altijd opnieuw de instemming van alle deelnemers over elk punt van het programma moet verkrijgen, is overleg kostbaar en tijdrovend; telkens kunnen er nieuwe meningsverschillen of misverstanden opduiken. Daarom hebben we in de loop van onze geschiedenis onze toevlucht genomen tot ‘sturingsmedia’ . Het voorbeeld bij uitstek van zo’n sturingsmedium is geld. Met geld kun je het gedrag van iemand sturen, zonder dat je hem of haar moet overtuigen.

T. Heysse over Jürgen Habermas

De tarieding De voorbereiding

Het is zaterdag en Doarmer bereidt zich voor op de moeder van alle hardloopwedstrijden, vier rondjes door het dorp. Terwijl gisteravond overal ‘ de betsjoenende rook fan simmerrein’ , de betoverende geur van zomerregen, hing, schijnt nu een milde zon. De ceremoniële schoenen staan gereed, Doarmer zal zich insmeren met magische oliën en dan ‘sil it heevje ‘, dan zal het gebeuren.

Opskypje Afwentelen

Ook de moedigste onder ons heeft maar zelden moed tot datgene wat hij feitelijk weet.

Niemand is verantwoordelijk voor het blote feit, dat hij bestaat, dat hij die en die eigenschappen heeft, dat hij onder deze bepaalde omstandigheden, in deze bepaalde omgeving leeft. De fataliteit van zijn eigen wezen kan niet los worden gezien van de fataliteit van al datgene wat geweest is en nog te gebeuren staat. Hij is niet het gevolg van een eigen bedoeling, van een plan; hij is niet de inzet van het streven de “ideale mens”of “het ideale geluk”of de “ideale moraliteit”te verwezenlijken, het is absurd zijn wezen op een of ander doel te willen afwentelen. Wij hebben het begrip “doel” uitgevonden: in de realiteit zal men tevergeefs zoeken naar een doel ….. er is niets wat ons bestaan zou kunnen vonnissen, meten, vergelijken, veroordelen, want dat zou betekenen het geheel vonnissen, meten, vergelijken, veroordelen. Maar buiten het geheel is er niets!

Nietzsche

Als het doel onbekend is, en volgens Nietzsche is dat het geval, is het zinloos te meten en te vonnissen, want men weet pas wat goed en slecht is , als men het doel kent. Volgens Nietzsche hadden zijn tijdgenoten, ook zij , die zich van de religie losgemaakt hadden, deze consequentie nog niet getrokken.