Libje Leven

Wanneer twee namen worden samengevoegd tot een gevolgtrekking of bewering, zoals Een mens is een levend wezen, of Als hij een mens is, dan is hij een levend wezen, dan is deze bewering waar als de tweede naam, levend wezen, alles inhoudt wat met de eerste naam , mens, wordt aangeduid; en anders is zij onwaar. Want waarheid en onwaarheid zijn eigenschappen van de taal, niet van de dingen. Waar geen taal is, bestaat geen waarheid of onwaarheid.

Thomas Hobbes ( 1588 -1679)

It moarnsiten Het ontbijt

Na een eenzame tocht van duizenden kilometers op haar vouwfiets door de Poolse taiga, is de huisvrouw eindelijk gearriveerd in het stadje Przemsk, waar zij door gastvrije inwoners met een ontbijt ontvangen wordt.

Sjen Kijken,zien

Bent u auditief , visueel of kinetisch ingesteld?

Een visueel ingesteld iemand kan zeggen:
“Ik heb het beeld”
“Ik zie wat je bedoelt”
“Eens kijken hoe….”
“Zoals ik er tegenaan kijk”
Auditief ingestelde mensen gebruiken zinnen als:
“Dat klinkt niet gek”
“Ik hoor wat je zegt”
“Er gaat een belletje rinkelen”
Typische zinnen voor kinetisch ingestelde mensen zijn:
“Hoe doe je dat”
“Dat voelt niet goed”
“Dat is een taai probleem”
“Ik krijg het niet te pakken”

Uit: R.Cava: Lastige mensen

De ynstjoering De inzending

Een inzending van Dr.Oetker

De optearfyts De vouwfiets

It brûns Het brons

estafette: 4 x 5 kilometer

Tebektinke Terugdenken

It is hjoed 663 jier lyn. Het is vandaag 663 jaar geleden.

Net te beskriuwen Onbeschrijfelijk

It fûle grien yn’e septimbersinne,
wietich , oeral apels,
fallen tsjûgen fan in fertjirmjende simmer,
de skjinne tinzen súverjend kuoltme fan’e loft.
Gjin wyn.
En dêr de abrikoas mei sêfte helten útnoegjend,
hast net te beskriuwen.

In sulveren petear Een zilveren gesprek

Het is donderdagochtend 9.25 uur, de zon schijnt en Doarmer zit op de zolder van een onderw. instelling. Hij denkt wat na over een aantal zaken, want hij heeft net een goed gesprek ,“ein silbernes Gespräch”, gehad. Af en toe komt dat voor en nog zeldzamer is het, dat zo’n gesprek plotseling “ogen opent”. Men bekijkt iets van alle kanten, men ruikt eraan, knabbelt en proeft, werpt het in de lucht en vangt het weer op, maar het begrip wil niet komen en dan ineens komt de oplossing van een toevallige voorbijgangster. Voor Doarmer een soort Maria-verschijning.

Boppedat Mitsgaders

Alle anderen leven maar voort in deze droom, niet zo heel veel anders dan de dieren waarvan ze zich uiteindelijk alleen maar onderscheiden doordat ze in hun zorgen een paar jaar vooruitzien. Voor een zich eventueel bij hen aandienende behoefte aan metafysica is van bovenaf al bij voorbaat zorg gedragen, door de godsdiensten namelijk, en hoe die er ook uitzien, men is er tevreden mee…… Want waarachtig het is een hachelijke situatie, waarin we verkeren! Een korte spanne tijds te leven, vol zorgen, angst en verdriet, zonder ook maar in de verste verte te weten vanwaar, waarheen, en waartoe, en daarbij dan ook nog die papen van diverse pluimage, met hun respectieve openbaringen dienaangaande, mitsgaders hun dreigementen tegen wie er niet in gelooft.

Schopenhauer

De weagen De golven

De wereld moe, voor vreugd te oud geworden,
Liet ik mij op den Westenwinddrift drijven
Van al wat op de aarde bloeide en dorde,
Alleen de golven eeuwge bloesems blijven.

Ten Zuiden van de Hoop- en Stormkaap
Hindert geen kust, geen klip mijn stille vaart,
Waar de albatros ook op zijn wieken slaapt,
Boven den storm, door sterren aangestaard.

De wolkenhorden, langgerekte baren
Omgorden een heelal, ledig en grauw.
De onzichtbre wind, de diepten openbaren
Mij meer geheimen dan de diepste vrouw.

J.J. Slauerhoff

Tink om'e bern Let op de kinderen

In brike filosofy Een kreupele filosofie

Als je je vooral bezighoudt met de krankzinnige, de neuroticus, de misdadiger, de overtreder, de zwakzinnige, dan worden je vooruitzichten voor de mensheid uiteraard steeds bescheidener, je verwacht steeds minder van de mensen….. Het wordt steeds duidelijker dat het bestuderen van de verminkte, achtergebleven, onrijpe en ongezonde exemplaren van de mensheid alleen maar een verminkte psychologie en een kreupele filosofie kan opleveren.

Abraham Maslow (1908 – 1970)

Eigenlijk was dit de kritiek van Maslow op Freud en zo verweet hij ook de behavioristen, dat ze hun opvattingen baseerden op de bestudering van dieren. En er zijn nu eenmaal eigenschappen die dieren niet hebben, zoals humor. Doarmer werd er deze week mee geconfronteerd, toen hij weer eens de wondere wereld van het onderw. betrad. In die wereld heeft men bepaalde ideeën over het kind, de puber, maar waarop zijn die ideeën gebaseerd? Men maakt het kind niet “normaal” mee, maar in een opgesloten toestand. Dertig kinderen worden bijvoorbeeld zeven uur lang in een klein hok opgesloten. Slingertouwen, ballen en sleeptakken ontbreken in de ruimte, waar dit sinistere experiment plaatsvindt ! Het gedrag dat men dan waarneemt , zegt in feite weinig over “het kind”. Maar dat het nog erger kan, merkte Doarmer deze week, toen een afwijking binnen in een op zich al “afwijkende”situatie tot norm werd verheven. Zo wordt “het kind”tot een dyslectisch wezen, dat alleen maar de keuze heeft autistisch of ADHD te zijn.

Op it ferfeelsume ôf de wierheid Tot vervelens toe de waarheid

Zelfs wanneer wij zo dol zouden zijn, al onze meningen als waar te beschouwen, dan zouden wij toch niet willen, dat ze als enige existeerden: ik zou niet weten, waarom de alleenheerschappij en almacht der waarheid wenselijk zou zijn; voor mij zou reeds volstaan, dat ze een grote macht zou hebben. Maar zij moet kunnen vechten en een aantal tegenstanders hebben, en men moet van haar af en toe in het onware op verhaal kunnen komen – anders gaat zij ons vervelen, zal zij kraak en smaak verliezen en dit ook in ons teweegbrengen.

Friedrich Nietzsche

Leafde ûnder nul Love minus zero

De brêge skoddet yn it tsjuster, de doarpsdokter is it paad bjuster,
bankiersnichten sykje perfeksje, wachtsje op wizen mei koffers fol lok.
De wyn gûlt as in swipe, lit troch de nacht it ûnheil drave,
myn leafde sit as in raven foar myn finster mei in brutsen wjok.

Een Friese vertaling uit Dylan yn it Frysk

De tiden sille feroarje The times they are a-changing

De line is lutsen, it oardiel foarsein
de hurdrinner no is aanst samar te’nein
en dan sjochsto hommels : it hat him ferlein,
wat ôfdien hat kin net mear duorje.
Wat geef wie dat rekket fersliten en skeind,
want de tiden sille feroarje.

Een Friese vertaling uit Dylan yn it Frysk

Beheine Beknotten

Met de taal ontsnappen we weliswaar aan de onmiddelijkheid van onze omgeving, maar de sprong wordt gemaakt via de realia om ons heen. De “roerselen” van het gemoed, hoe onzichtbaar ook, worden begrepen door het “roeren” van de pudding heen, de “voorsprong” van de techniek is pas begrip geworden krachtens “het springen” van mens en dier. En toch. Bij alle gebondenheid aan de realiteit en bij alle conventionalisering van ons tekenstelsel blijft de ervaring toch subjectief. Ieder nieuw taalaanbod wordt immers gecatalogiseerd in de werkplaats van de geest, die bij ieder van ons op hoogst persoonlijke wijze is ingericht. Vandaar dat we het taalaanbod van de ander alleen dan aanvaarden als het ons de nodige ruimte biedt: ruimte voor verwerking, ruimte voor inpassing in onze eigen ervarings- en denkwereld. Daarom aanvaarden we geen tekst die te veel bindt, die ieder detail uitspelt, die onze eigen werkzaamheid te zeer beknot.

F.Droste

Bij het lezen van de laatste zin moet Doarmer denken aan vele dinsdagmiddagen.

Mimikry Mimicry

Wij zijn echter geen gevangenen. Om ons heen zijn geen vallen of strikken geplaatst, en niets zou ons hoeven beangstigen of kwellen. Wij zijn in het leven gezet, als het element waarin wij het beste passen, en wij zijn bovendien door een aanpassing van duizenden jaren zo sterk op dit leven gaan lijken dat wij, als wij ons rustig houden, door een gelukkige mimicry nauwelijks te onderscheiden zijn van alles wat ons omgeeft. Wij hebben geen reden tot argwaan jegens onze wereld, want zij is niet tegen ons. Heeft zij verschrikkingen, dan zijn het onze verschrikkingen; heeft zij afgronden, dan behoren die afgronden aan ons toe; zijn er gevaren, dan moeten wij proberen ze lief te hebben.

Rilke ( 1875 – 1926)

In keat Een keten

Nu zijn wij eindelijk in staat de vraag onder ogen te zien: hoe , en in hoeverre kunnen waarnemingen een bron van kennis zijn, wat betreft fysische voorwerpen? Wij zijn het er over eens geworden, dat een waarneming aan het einde komt van een keten van oorzaken en gevolgen, die beginnen bij het object. ( Natuurlijk heeft geen enkel keten van oorzaken en gevolgen een werkelijk begin of einde. Van een ander standpunt bezien is de waarneming een begin, namelijk een reactie op de prikkel). Wil de waarneming een bron van kennis ten aanzien van het object zijn, dan moet het mogelijk zijn de oorzaak uit het gevolg af te leiden, of althans enkele kenmerken van die oorzaak. Bij dit terug concluderen van gevolg tot oorzaak zal ik voor het moment de wetten der natuurkunde veronderstellen.

Bertrand Russell

It kin ek oars Het kan ook anders

Het kan ook anders. Zonder de hulp van een deeltjesversneller, maar met het blote oog nemen de huisvrouw en Doarmer een Higgs-deeltje waar.

War dwaan Moeite getroosten

Inderdaad, de onrust die het nimmer aflopend uurwerk van de metafysica gaande houdt is het besef dat het niet-zijn van deze wereld evenzeer mogelijk is als haar zijn.

Daarom moet de ware, positieve oplossing van het raadsel van de wereld wel zo zijn dat het menselijk intellect volkomen onmachtig is die oplossing te vatten en te denken: zodat wij , zelfs als er een wezen van hogere orde zou komen dat zich alle moeite zou getroosten om het ons bij te brengen, van diens onthullingen volstrekt niets zouden kunnen begrijpen.

Schopenhauer

Schopenhauer sluit hier aan bij Kant. Wij kunnen de wereld alleen als mens kennen en wij denken nu eenmaal , dat dingen “na elkaar” en “naast elkaar” en door “oorzaak en gevolg” gebeuren. De “wereld op zich” blijft voor ons onkenbaar. Hij zegt “want de oplossing van het raadsel van de wereld zou noodzakelijkerwijze alleen nog maar van de dingen op zich zelf en niet meer van de verschijnselen spreken”.

It wetterdier Het waterdier

It wetterdier, laitsjend en swiid
mei dripkes yn it hier en wiet
en omhinne blommen swiet
sjongt in tierich sinneliet.
De wrâld is ien folslein geniet.

It tsiende kêst Het tiende artikel

Thet is thiu tiande kest, thet Fresan ni thuren nene hereferd firra fara, sa aster tore Wisere and wester to tha Fli, bethiu thet hia hira lond bihelde wither thet hef and wither there hethena here.

Ten oosten van de Weser en ten westen van de Vlie hoeven ze niet op oorlogspad (hereferd), want de zee (thet hef)en de legers der heidenen( there hethena here) liggen altijd op de loer.

Tagelyks Tegelijkertijd

Wat is het Von Neumann-principe?
Als een instructie uit meerdere handelingen bestaat, dan werkt de processor dat allemaal achter elkaar af. Deze afhandeling is sequentieel (op volgorde). Dit is het Von Neumann-principe. Alle computers werken volgens dit principe en hebben dus allemaal dezelfde opbouw.
Wat is bottleneck?
De vertraging die ontstaat door het Von Neumann-principe.

Uit de informatica

Ons zelfbewustzijn heeft niet de ruimte maar alleen de tijd als vorm. Daarom voltrekt ons denken zich niet net als ons aanschouwen in drie dimensies, maar slechts in één, als een rechte lijn dus, zonder diepte en breedte. Dit is de bron van de grootste onder de wezenlijke onvolmaaktheden van ons intellect. Wij kunnen alles alleen in opeenvolging leren kennen en ons maar één ding tegelijk bewust worden, en zelfs dit ene alleen nog maar op voorwaarde dat we intussen al het andere vergeten, ons daar dus volstrekt niet van bewust zijn, zodat het ook al die tijd ophoudt voor ons te bestaan.

Schopenhauer

Een processor kan maar een ding tegelijk, dus als wij op een computer aan het multitasken zijn, wij tikken een tekst en luisteren daarbij naar muziek, dan is het voor ons alsof het gelijktijdig gebeurt, de processor wisselt echter ongelofelijk snel tussen de beide bezigheden. Eigenlijk zegt Schopenhauer over ons intellect hetzelfde.

Sop tameitsje Soep bereiden

Ingrediënten van Pompoensoep:
450 gram pompoen

1 stuk ui
0,5 theelepel verse gember
1 teen knoflook
1 theelepel gedroogde rozemarijn
2 theelepels kerriepoeder
2 eetlepels boter
2 eetlepels olie
600 mililiter groentebouillon
kokosmelk
1 eetlepel koriander
1 eetlepel verse peterselie
zout en peper

Bereidingswijze van Pompoensoep:

Laat de boter of margarine met de olie in een soeppan smelten. Fruit al roerend gedurende enkele minuten de ui met de gember, de kerriepoeder en de knoflook in de boter. Voeg de pompoen toe en blijf nog 2 a 3 minuten roeren. Voeg nu de bouillon toe laat dit aan de kook komen en laat het geheel 20 minuten zachtjes koken tot de pompoen gaar en zacht is. Voeg na 10 minuten de rozemarijn toe. Pureer de pompoen met een staafmixer of in de keukenmachine. Voeg de kokosmelk naar smaak toe en laat de soep doorwarmen, maar zorg dat hij niet meer aan de kook komt. Voeg peper en zout toe en garneer de soep naar smaak met de kruiden.

In sprissel bewustwêzen Een sprankje bewustzijn

Kijk toch om je heen! Wat daar roept: “Ik,ik,ik wil er zijn”, dat ben jij niet alleen, nee, alles roept dat, letterlijk alles wat maar over een sprankje bewustzijn beschikt. Daarom is dat verlangen in jou nu precies dat, wat niet individueel is, maar aan alles en iedereen zonder onderscheid gemeenschappelijk.

Arthur Schopenhauer

Aan deze woorden moest Doarmer gisteravond denken, toen hij een verhaaltje hield voor een groep mensen uit het onderw. Het vond plaats in een vertrek, waar alles wit was, dus had Doarmer een wit pak aangetrokken en stond tegen een wand te wachten. Toen iedereen binnen was, stapte hij naar voren, hij verscheen als het ware uit de wand, en sprak de volgende woorden: “Vreest niet, ik ben er en jullie mogen er ook zijn!”. Iedereen raakte hierdoor geëmotioneerd en een aantal begon te huilen,want nog nooit had iemand dit tegen hun , onderw.volk ,gezegd. Doarmer begreep meteen, dat moest relativeren en hij zei minzaam: “Jullie moeten niet alles wat ik zeg letterlijk nemen, natuurlijk mogen zelfs jullie er zijn, als je je plaats maar weet.” Natuurlijk wisten ze hun plaats en al met al werd het een geslaagde avond.

Toarst Dorst

Als het de gedachte aan het niet-zijn was, die ons de dood zo verschrikkelijk doet lijken, dan zouden wij eigenlijk met evenveel huiver moeten denken aan de tijd dat we er nog niet waren. Want het is onomstotelijk zeker dat het niet-zijn na de dood niet verschillend kan zijn van het niet-zijn voor de geboorte, dus ook niet beklagenswaardiger. Er is een hele oneindigheid voorbijgegaan toen wij er nog niet waren, en toch zijn we daar helemaal niet zo treurig om. Maar dat er , na het momentane intermezzo dat dit vluchtige bestaan is, nog een tweede oneindigheid zou volgen waarin wij er niet meer zullen zijn, dat vinden wij hard, onverdraaglijk zelfs. Zou deze dorst naar bestaan soms ontstaan zijn, doordat wij er nu zo echt van genoten hebben en het zo alleraardigst hebben gevonden? Vast en zeker niet.

Arthur Schopenhauer (1788 -1860), een nogal pessimistische denker, zoals uit de laatste zin blijkt.