Nayf realistysk Naïef realistisch

Het realisme van het gezonde verstand is de zienswijze die de meeste mensen die zich niet in de filosofie hebben verdiept erop na houden. Het gaat ervan uit dat er een wereld bestaat met tastbare voorwerpen, fysieke objecten – huizen, bomen, auto’s, goudvissen, theelepeltjes, voetballen, gitaren, menselijke lichamen, filosofieboeken, enzovoort – waarvan we via onze vijf zintuigen rechtstreeks kennis kunnen nemen. Deze fysieke objecten blijven bestaan, ongeacht of ze door ons worden waargenomen. Sterker nog, deze objecten zijn min of meer zoals ze zich aan ons voordoen: goudvissen zijn echt oranje en voetballen zijn echt rond. Dat komt doordat de organen waarmee wij onze zintuiglijke waarnemingen doen – ogen, oren, tong, huid en neus – over het algemeen betrouwbaar zijn. Ze geven ons een realistische indruk van wat zich daadwerkelijk in de wereld buiten ons bevindt.

N. Warburton

Men noemt bovenstaande wel “Naïef Realisme”.

Tsjerke Kerk

Uit de krant:

ROME - Na ruim drie jaar is de restauratie van de Friezenkerk in Rome eindelijk gereed. De voltooiing van de restauratie wordt zondag gevierd met een speciale kerkdienst waarin bisschop Ad van Luyn voorgaat. Commissaris van de koningin John Jorritsma en zijn voorganger Ed Nijpels, voorzitter van het bestuur van de Vrienden van de Friezenkerk in Nederland, onthullen een gedenksteen. Nijpels gaf in maart 2008, tijdens zijn afscheidsreisje als commissaris van de koningin, in Rome het startschot voor de restauratie.

De hûnebonke Het been voor de hond

Rispje oogsten

Ik stond op een hoge berg en zag een grote gestalte en een andere kleine. En ik hoorde als het ware het rollen van de donder en ik naderde om te luisteren. En daar sprak hij tot mij:”Ik ben jou en jij bent mij en waar jij bent daar ben ik. Ik ben in alle dingen gezaaid. Waar je maar wilt zul jij mij oogsten. En als je mij oogst, oogst je jezelf.

uit een apocrief evangelie

Op'e foarste rige Op de eerste rij

Yn'e fuotleasten In de voetsporen

In navolging van Goethe en Heine heeft ook Doarmer zijn Harzreise voltooid.

Dem Geier gleich,
der auf schweren Morgenwolken
mit sanftem Fittich ruhend
nach Beute schaut,
schwebe mein Lied.

Goethe

Tinsen Gedachten

Sommige filosofen, onder wie A.J. Ayer, hebben betoogd dat zelfs dit te ver gaat. Descartes gebruikte volgens hen de woorden ‘ik denk’ te onrechte: als hij in zijn sceptische benadering consequent was geweest, zou hij gezegd moeten hebben ‘er zijn gedachten’. Hij kwam tot de aanname dat als er gedachten zijn, er ook een denker moet zijn. Maar dat valt te betwijfelen. Misschien kunnen gedachten wel onafhankelijk van denkers bestaan. Misschien brengt de structurering van onze taal ons ertoe om te geloven dat elke gedachte een denker nodig heeft. De ‘ík’ in ‘ik denk’ kan van dezelfde aard zijn als het ‘het’ in ‘het regent’, dat naar niets verwijst.

N. Warburton

Yn'e delgong reitsje In verval raken

Verval is, zoals het woord zelf zegt, een betrekkelijk begrip. Het is ontleend aan een vergelijking. Men valt van een hoger gelegen niveau naar een lager. Deze vergelijking nu kan men vanuit de meest verschillende gezichtspunten maken. Voor een fabrikant van barnstenen sigarenpijpjes is de wereld in verval omdat er bijna niemand meer een barnstenen sigarenpijpje gebruikt. Andere gezichtspunten zullen misschien wat achtenswaardiger zijn, maar strikt genomen zijn zij toch alle partijdig, willekeurig en niet genomen naar het wezen van het leven waarvan men het gehalte wil toetsen. Er is slechts één natuurlijk en gerechtvaardigd gezichtspunt, en dit is in het leven zelf gelegen……… een leven dat geen enkel ander voorafgegaan tijdperk verkiest boven het eigene, een leven dat dus aan zichzelf de voorkeur geeft, kan men in geen enkel wezenlijk opzicht vervallen noemen.

José Ortega Y Gasset

Twa hcc-boais Twee hcc-jongens

In giseljende rein Een geselende regen

De queeste naar het land der Brabanders is gelukt. Een koude wind blies over het parcours en een venijnige regen geselde het asfalt, maar de mannen gingen door, zelfs toen op het eind de hysterische menigte toeschouwers de weg bijna blokkeerde, beelden, die wij alleen maar kennen van beklimmingen uit de Tour de France. Na afloop was er weer de VIP-behandeling en onder het genot van een kopje koffie werd de wedstrijd geanalyseerd en kwam men tot de conclusie dat de activiteiten van hcc niet genoeg geprezen kunnen worden, met name de inzet van de vrouwelijke coaches, die werkelijke elke wens van de lippen van de deelnemers aflezen en zich volledig geven, is voortreffelijk. Na elke wedstrijd wordt dan ook het gevoel van verbondenheid groter en om de woorden van een beroemde president te herhalen, we kunnen met recht zeggen “ich bin ein hcc’er”.

Beheind Gebrekkig

Morgen is het zover, Doarmer reist naar Brabant om daar in de stad E. een halve marathon te rennen. Het zal niet meevallen, want Doarmer is al een oude man en de lichamelijke gebreken worden van dag tot dag groter en eigenlijk zou hij verzorgd moeten worden. Ja, hij had zich zijn oude dag wel anders voorgesteld met een scootmobiel en een nachtkastje vol met medicijnen en zo en allemaal mensen uit de zorg, die zich met hem bezighielden en tegen hem zeiden “Doarmer, jij hebt niet een gemakkelijk leven gehad en geniet nu maar lekker van je oudedagsuitkering”. Eigenlijk is Doarmer in een verkeerde tijd geboren en is hij alles misgelopen , want in zijn jeugd waren er nog geen orthopedagogen en mensen, die zich met dyslexie en ADHD bezighielden, de ziektes zelf waren er nog niet eens en later was er geen jeugdzorg en geen basisbeurs en geen “in Holland” scholen , waar je zomaar een diploma kreeg en nu mist hij weer de oudedagsvoorziening. Doarmer wordt er helemaal Schopenhaueriaans van.

Oersette Vertalen

Uit een interessant woordenboek:

baarch – mochyn
baarne – llosgi
beppesizzers – wyrion
betelje – talu
betsjutting – ystyr
beukerskoalle – ysgol feithrin
binne hja – maen nhw
bliuwe – aros
blyn – dall
boaiem – gwaelod
boartsje – chwarae
bôle – bara
breidzje – gwau
brutsen – wedi torri
buorlju – cymydogion
de bern binne – mae ‘r plant
dêrjinsen – draw fan’na
djip – dwfn
djoer – costus
doarmje – crwydro
dreame – breuddwydio
dûnsje – dawnsio
earjuster – echdoe
earjusterjûn – echnos
earne – rhywle
earte – pysen
eat– unrhywbeth
efter – tu ôl
famke – merch
feint – gwas
ferdivedaasje – adloniant
fergrieme – gwastraffu
ferjitte – anghofio
fernuverje – synnu

Betsjoening Betovering

Men dient de laster, waarmee de mensen al diegenen, die door middel van de daad de betovering ener zede verbraken bedacht hebben, voor een groot deel weer terug te nemen, in het algemeen heten zij misdadigers. Ieder die de bestaande zedenwet omverwierp heeft tot dusver altijd allereerst als slecht mens gegolden: doch wanneer men, zoals is voorgekomen, naderhand niet in staat was haar weer op te richten en zich daarbij neerlegde, dan veranderde het predicaat geleidelijk aan; de geschiedenis gaat vrijwel uitsluitend over deze slechte mensen, die men later goed genoemd heeft.

Friedrich Nietzsche

Kwytreitsje Kwijtraken

‘Nu wilde ik je nog zeggen dat wie de liefde voor het leven bezit en wie die is kwijtgeraakt, een verschillende taal spreken. Hetzelfde gegeven wordt door beide groepen beschreven op twee manieren die onderling niets gemeen hebben: voor de een veroorzaakt het vreugde, voor de ander een kwelling, elk van beide vindt er de bevestiging in voor zijn eigen wereldvisie.’
‘Ze kunnen niet allebei gelijk hebben.’
‘Nee, in het algemeen , je weet het heel goed, en je moet de moed hebben het uit te spreken, hebben die anderen gelijk.’
‘De lemmings?’
‘Laten we dat maar zo zeggen: laten we ze maar lemmings noemen.’
‘En wij?’
‘Wij hebben ongelijk, en dat weten we, maar we vinden het aangenamer onze ogen dicht te houden.’

Primo Levi