maandag, juni 29, 2009

Falske freonen Valse vrienden

Als talen verwant zijn, zijn er ook zogenaamde “valse vrienden”, woorden waarvan je ten onrechte denkt dat je de betekenis wel kent ,bijvoorbeeld het Duitse “bellen” betekent “blaffen”. Dit verschijnsel doet zich ook voor tussen het Nederlands en het Frysk. Er volgen een paar voorbeelden:

Frysk Nederlands
wei weg (greide = wei)
leven lawaai (libje= leven)
slim erg (snoad of tûk= slim)
wekker wakker
merk markt
del neer
hoeden voorzichtig
er hij
holle hoofd
wiet nat
net niet

Als op de deur dus “wiet” staat is dat geen boodschap, dat je daar een bepaald genotsmiddel kunt kopen, maar dat hij waarschijnlijk pas is geschilderd.

Met dank aan een Friese grammatica

zondag, juni 28, 2009

Laitsje Lachen

Ja! Hij (de ethische leraar) wil absoluut niet dat wij om het bestaan lachen, noch ook om onszelf, noch ook om hem….. Het valt niet te ontkennen dat tot dusverre het lachen op den duur al deze grote leraren van het doel de baas is geworden…..Maar ondanks al dit corrigerend lachen is de menselijke natuur door het telkens opnieuw verschijnen van deze leraren van het doel van het bestaan over het geheel genomen toch veranderd, zij heeft er nu een behoefte bij, en wel de behoefte aan het telkens opnieuw verschijnen van zulke leraren en leerstellingen van het doel. De mens is langzamerhand een fantastisch dier geworden, dat een existentiële voorwaarde meer te vervullen heeft dan elk ander dier: de mens moet van tijd tot tijd geloven te weten waarom hij existeert.

Nietzsche

woensdag, juni 24, 2009

In ferfeelsum oardiel Een saai oordeel

In Parerga en paralipomena (1851) suggereerde de filosoof (Schopenhauer) dat ons niets zo snel geneest van ons verlangen door anderen te worden gewaardeerd dan een studie van hun ware inborst, die, zo redeneerde hij, meestal uitermate bot en dom is….. En als de mensen niet kwaadaardig waren, waren ze gewoon saai….. Kunnen we de meningen van dergelijke mensen echt zo serieus nemen? vroeg Schopenhauer . Kunnen we werkelijk toestaan dat hun oordelen blijven bepalen wat we van onszelf vinden….. En zelfs als die mensen wel respect voor ons opbrengen, hoeveel kan zulk respect dan ooit waard zijn?

Alain de Botton

maandag, juni 22, 2009

Wiismeitsje Wijsmaken

Maar al mag onze behoefte aan status dan een vaststaand gegeven zijn, we kunnen nog altijd kiezen waar we in die behoefte voorzien; het staat ons vrij ervoor te zorgen dat de angst ons gezicht te verliezen ons voornamelijk bekruipt ten overstaan van een publiek waarvan we de beoordelingsmethoden zowel begrijpen als eerbiedigen. Statusangst zou men alleen als problematisch kunnen omschrijven wanneer die wordt ingegeven door een waardesysteem dat we onderschrijven doordat we bang en overdreven gehoorzaam zijn, doordat we ons hebben laten wijsmaken dat het natuurlijk of misschien wel door God gezonden is, doordat mensen om ons heen eraan zijn onderworpen of doordat we zo weinig op onze verbeelding durven vertrouwen dat we geen alternatieven kunnen bedenken.

Alain de Botton

Doarmer heeft ook zo zijn eigen waardesysteem , waarin het gaat om emoties, dapperheid en hard kunnen lopen en hij wordt inderdaad vaak beoordeeld op dingen, die hier niets mee te maken hebben en de Botton heeft gelijk, voor Doarmer zijn dergelijke beoordelingen dan ook volkomen oninteressant.

zaterdag, juni 20, 2009

In ferromming Een pak van het hart

Het opgeven van ambities is net zo’n grote opluchting als het verwezenlijken ervan. Het kan gek genoeg een pak van je hart zijn wanneer je onvoorwaardelijk je ontoereikendheid op een bepaald gebied aanvaardt. “Goddank”, zeggen we dan. “Van die illusie zijn we af”.

William James

vrijdag, juni 19, 2009

De oarder De orde

Je kunt ook niet meer gewoon werken, ook dat dient te geschieden langs de lijnen van de neologistieke orde, zoals de socioloog Sennett recentelijk uiteenzette. Werknemers mogen niet meer op lange termijn denken en incrementeel hun vakmanschap en levenservaring laten groeien. De logistieke orde berooft mensen van hun ervaring, vakmanschap, beroepstrots en hun tradities, omdat zij altijd bezig dienen te zijn met de volgende fase, met een volgend project, met de toekomst. Ervaring en traditie horen bij het bestaan van de mens, aldus deze socioloog……… Je mag geen dreigingen erkennen en falen is een groot taboe geworden. Wat vroeger in Gods hand lag is nu door de mens zelf gepakt: zijn voor- en tegenspoed.…… Kinderen mogen niet zomaar meer leren…. maar moeten worden gemonitord, want in het verleden gemaakte fouten bieden een garantie voor een ellendige toekomst. Juffen en meesters worden aansprakelijk voor een ellendig en mislukt leven…. Alles moet betracht worden vanuit het perspectief: wat kan ik ermee? De neologistieke orde berooft mensen van hun bestaan: van het contingente, het gebeuren, het nutteloze.

J.Schrijvers: De tomtomisering van de passionele mens

woensdag, juni 17, 2009

Dwaan Doen

In feite staat mij elke moraal tegen die zegt: ‘ Doe dit niet! Verzaak! Overwin uzelf! ‘ Ik sta daarentegen positief tegenover elke moraal die mij ertoe aanzet iets te doen en opnieuw te doen en er van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat van te dromen………Wie zo leeft, van hem valt voortdurend het een na het ander af wat niet bij zijn leven hoort: zonder haat of ergernis ziet hij vandaag dit en morgen dat afscheid van hem nemen, als de vergeelde bladeren die door het eerste het beste briesje van de boom worden gerukt…….. ‘Ons doen hoort te bepalen, wat wij nalaten: door te doen laten wij na’, zo bevalt het mij.

Nietzsche

maandag, juni 15, 2009

Kedize Beslissen

deze???

of deze???

Uit het dagblad “De T.”

Friezen worden het niet eens over vlag

LEEUWARDEN - De Friezen worden het niet eens over hun eigen gemeenschappelijke vlag. Deze vlag moet de Friezen in de provincie Friesland en de Friezen in Duitsland vertegenwoordigen. Het ontwerp dat er nu ligt is een initiatief van de Interfriese Raad, een overkoepelende organisatie voor de Friezen in Noord-Europa.
De nationalistische Friese organisatie Groep van Auwerk ziet echter liever een andere vlag en is nu met een eigen ontwerp gekomen. Het voorstel dat er nu ligt, kan alleen officieel erkend worden als de besturen van Friesland en de Friezen in Duitsland de vlag goedkeuren.
„Omdat de omstreden vlag niet voldoet aan de eisen van de heraldiek, gaat de politiek haar handen daar niet aan branden”, zo verwacht Siwert Reinarda van de Groep van Auwerk. Heraldiek is wapenkunde, die onder meer het recht op en de reglementering van het wapen bestudeert.
„Omdat de vlag van de Interfriese Raad een combinatievlag is voldoet hij waarschijnlijk niet aan de eisen van de heraldiek. Wij stellen dan ook de Redbad-vlag, een vlag die staat voor de koning van alle Friezen, voor.” Die zou volgens Reinarda beter voldoen aan de heraldische én historische eisen.
In september beslist de Friese Raad voor de Heraldiek of de omstreden vlag voldoet aan alle eisen. „Dat wachten we nu eerst af”, aldus Reinarda.
Het maakt Doarmer niet zoveel uit, als er maar hartjes in zitten maar die onderste heeft door dat kruis een "skandinavische uitstraling" en dat heeft wel wat. Het maakt een onderscheid met de (Neder)Duitsers.

zondag, juni 14, 2009

De hjoeddeiske jongerein De jeugd van tegenwoordig


Gisteren heeft Doarmer 10 EM (= ruim 16 km) rond de R.berg gerend. Naast wat kleinere bulten moest de berg zelf drie keer beklommen worden. Hij had zijn jongste zoon meegenomen om deze het vak te leren, maar dat viel tegen. Na één ronde ging de zoon er vandoor en zette zijn oude vader op minuten.

zaterdag, juni 13, 2009

Beskôgje yn’e woastyn Beschouwen in de woestijn

Duae sunt vitae, activa et contemplativa. Activa est in labore, contemplativa in requie. Activa in publico, contemplativa in deserto. Activa in necessitate proximi, contemplativa in visione Dei.

Hugo de Sancto Victore (1096 – 1141)

Carnaps bewering dat de metafysica als poëzie beschouwd moet worden, is stellig in strijd met de aanspraken die gewoonlijk door metafysici worden gemaakt ; maar evenals Carnaps waardeschatting zouden deze wel eens kunnen berusten op een onderwaardering van de poëzie. Heidegger, door Carnap als mikpunt voor zijn aanval uitgekozen, beet van zich af door te verklaren dat denken en poëzie nauw verwant waren ; zij zijn niet identiek maar ontsprongen aan dezelfde bron – het denken…….. Wittgensteins beroemde aforisme : ‘Waarover men niet spreken kan, daarover moet men zwijgen’, een argument voor de andere partij, zou strikt genomen niet alleen van toepassing zijn op wat buiten onze zinlijke waarneming ligt, maar zelfs op de objecten van onze gewaarwording. Niets van wat we zien of horen of aanraken, kan in woorden worden uitgedrukt die evenaren wat voor de zintuigen gegeven is.

Hannah Arendt

Activiteit en contemplatie, voor Doarmer is dat eerste "hardlopen".

vrijdag, juni 12, 2009

Úttjirgje Uitleven

Vandaag hebben twee(!) kapsters zich uitgeleefd op de weinige haren, die Doarmer nog op zijn hoofd heeft. Het resultaat was, dat hem eerst de toegang tot zijn huis werd geweigerd, zodat hij zichzelf al in een kartonnen doos onder de brug zag. Na moeizame onderhandelingen heeft hij toch nog een “verblijfsvergunning” gekregen.

donderdag, juni 11, 2009

It nuvere selskip Het zonderlinge gezelschap


Eindelijk is het zover!. Dit zonderlinge gezelschap, bestaande uit dakpannenbakkers, verkeersregelaars buitengebied, toezichthouders der kazematten, visboeren en onderw. volk, gaat de boot in. Het is de laatste stap in een traject naar maatschappelijke re-integratie en voor sommige leden van de groep een wel heel grote stap, daar zij snel van slag raken.

zaterdag, juni 06, 2009

Pandutsen Met pannen bedekt

Terwijl zwarte wolken voor de zon schoven en de wind opstak, volgden zijn vingers teder de rondingen van de Friese Golfpan . Hij huiverde even en hij wist niet of dat door de plotselinge daling van de temperatuur kwam, hij droeg slechts een dunne versleten stofjas, of door zijn liefde voor haar. Zij was enigszins groen uitgeslagen en zo had hij ze het liefst, niet versgebakken, maar getekend door weer en wind. Ze moesten op het dak gelegen hebben, anders ontstonden er bij hem geen warme gevoelens. Hij keek om zich heen en zag zijn wereld, een wereld bestaande uit stapels dakpannen, de Holle Mulden , de Klein Romaans blauw gesmoord , ze waren er allemaal en voor hem al meer dan zestig jaar. Als jonge man van zeventien was hij aan het eind van de oorlog toevallig op deze plaats terechtgekomen en was nooit meer weggegaan. Hij had zich volledig aangepast, zijn stofjas was oorspronkelijk blauw geweest, maar de terracottakleur had de overhand gekregen, hetzelfde gold voor zijn gelaat, dat ook aanvoelde als een dakpan. Hij wist dat omdat hij vaak met zijn wangen over hen heen schuurde, zoveel hield hij van ze. De zeldzame bezoekers die op het terrein kwamen, begrepen hem niet, ze zagen hem als een soort Sisyfus, die elke dag opnieuw een rotsblok de berg op moest rollen, maar hij begreep Sisyfus, zoals deze van zijn rotsblok hield, zo hield hij van dakpannen. De hele dag sleepte hij ze heen en weer, stapelde ze op en af en ’s nachts sliep hij op ze. Dat was zijn leven en er waren veel mensen, die met minder genoegen moesten nemen, want wie kent de schoonheid van een door de zon beschenen Pegon Pan of zag de eerste sneeuwvlokken dwarrelen op een Tuiles du Nord!!

vrijdag, juni 05, 2009

De berte De geboorte

Zo is de facticiteit overal, maar ongrijpbaar; ik kom altijd alleen maar mijn verantwoordelijkheid tegen en daarom kan ik niet vragen “ waarom ben ik geboren?”, de dag van mijn geboorte vervloeken of verklaren dat ik er niet om heb gevraagd geboren te worden, want die verschillende houdingen tegenover mijn geboorte, dat wil zeggen tegenover het feit dat ik een tegenwoordigheid in de wereld verwerkelijk, zijn nu juist niets anders dan manieren om die geboorte in volle verantwoordelijkheid op mij te nemen en tot de mijne te maken ; ook hier kom ik slechts mijzelf en mijn projecten tegen, zodat mijn geworpenheid, dat wil zeggen mijn facticiteit, uiteindelijk eenvoudigweg hierin bestaat dat ik ertoe veroordeeld ben geheel en al voor mezelf verantwoordelijk te zijn.

Sartre

maandag, juni 01, 2009

It gyng om dea Het was erg afzien


De tsjustere twang De duistere dwang

Wanneer wij verklaren dat de slaaf geketend even vrij is als zijn meester, bedoelen wij niet een vrijheid die onbepaald zou blijven. De geketende slaaf is vrij om zijn ketenen te verbreken; dat houdt in dat de betekenis van zijn ketenen aan hem zal verschijnen in het licht van het doel dat hij zal hebben gekozen: slaaf blijven of het ergste riskeren om zich van de slavernij te bevrijden. Natuurlijk, de rijkdommen en het levenspeil van de meester zullen voor de slaaf onbereikbaar blijven; maar dat zijn dan ook niet de objecten van zijn projecten, van het bezit van die schatten kan hij alleen maar dromen; zijn facticiteit is zodanig dat de wereld met een ander aanschijn aan hem verschijnt en dat hij andere problemen heeft te stellen en op te lossen; in het bijzonder moet hij zich fundamenteel kiezen op het terrein van de slavernij en zodoende een betekenis geven aan die duistere dwang. Als hij bijvoorbeeld voor de opstand kiest, krijgt de slavernij, verre van eerst een hinderpaal voor die opstand te zijn, haar betekenis en tegenspoedcoëfficiënt slechts door die opstand.

Sartre