It lytsfee Het kleinvee

Digerje Turen

Yn side klaaid digeret troch it each fan wyn
mei sêfte abrikoas en tsjea,
dy’t noflik ferkuollet siel en lea,
in prinsesse , in gedicht fan Him,
makke op’e sânde dei,
doe’t Er him ferdivedearre
en einlings fleurich wie.

De oefte De lekkernij

Vandaag was Doarmer aanwezig bij een vage bijeenkomst. Waar het over ging en wat de bedoeling was, Doarmer had geen idee en dat was ook niet zo belangrijk, want op de tafel stond een groot blik met lekkere koekjes, waarvan hij er vijf opgegeten heeft. Er zijn dagen dat hij met minder tevreden moet zijn. Bovendien kreeg men één interessante opdracht, wat het met de bijeenkomst te maken had, dat was onduidelijk, maar toch. Elke deelnemer moest twee karaktereigenschappen van zichzelf opschrijven, waarvan één niet waar was. De anderen moesten dan zeggen, welke niet klopte. Doarmer schreef op “recht door zee” en “volhardend”. De mening van de anderen hierover was verdeeld, drie tegen drie.

De ivige feint De eeuwige knecht

Als daarom God altijd de Heer is geweest, heeft Hij altijd een schepsel gehad dat aan zijn heerschappij onderworpen was, een schepsel dat echter niet uit Hem verwekt, maar door Hem uit het niet geschapen was en dat niet met Hem mede-eeuwig was. Hij was er immers vóór dat schepsel – ook al was Hij te gener tijd zonder dat schepsel – niet zó dat Hij eraan voorafging door een verlopende tijdspanne, maar door een blijvende eeuwigheid.

Augustinus

De kerkvader heeft het er maar moeilijk mee, alleen Hij is natuurlijk eeuwig, maar een “heer” wordt eigenlijk alleen zo genoemd als er ook een “knecht” is. Augustinus ziet de tegenspraak en zegt eerlijk dat een mens niet slim genoeg is om het te begrijpen. En zo is het ook. Er zijn dingen die moet men niet willen weten.

In flaubyt Een tussendoortje

In griemmank Een mix

Gisteren zat Doarmer iets te eten in een gelegenheid in de Friese stad S., toen ineens twee meisjes binnenkwamen, een blonde engel en een brunette. De laatste naam plaats achter een piano en de engel begon te zingen, prachtig. Haar repertoire bestond uit een mix van Friese en Engelse liedjes . Doarmer kende de Friese teksten niet, maar ze waren goed en haar stem speelde met de melodieuze j-klanken, en dat terwijl je met een heerlijke carpaccio bezig bent. Na enige tijd stopten de meisjes en verlieten ze , na een vriendelijk knikje, de eetgelegenheid en Doarmer dacht buiten spreiden ze hun vleugels en vliegen ze weer terug naar de hemel. Hij was dan ook een beetje teleurgesteld, toen hij ze een uurtje later door de stad zag lopen.

Immen sjocht Iemand ziet

Hylas – Stel dat u vernietigd zou worden, kunt u zich dan niet voorstellen dat het mogelijk is dat de zintuiglijk waarneembare dingen toch blijven bestaan?
Philonous – Jawel, maar dan wel in een andere geest. Wanneer ik ontken dat de waarneembare dingen onafhankelijk van de geest bestaan, dan bedoel ik niet speciaal mijn geest, maar alle geesten. Nu is duidelijk dat de dingen een bestaan buiten mijn geest hebben, daar ik uit ervaring weet dat ze er onafhankelijk van zijn. Daarom is er een andere geest waarin ze bestaan, gedurende de tussenpozen dat ik ze niet waarneem. Zo bestonden ze eveneens voor mijn geboorte en zullen ze wel bestaan na mijn te verwachten verscheiden. En daar hetzelfde geldt voor alle andere eindige, geschapen, geestelijke wezens, volgt daaruit noodzakelijkerwijs dat er een alomtegenwoordige Geest is, die alles weet en begrijpt en dingen zo aan ons laat zien en overeenkomstig die regels, die hij zelf heeft vastgesteld en die door ons de Wetten van de Natuur worden genoemd.

Berkeley: Derde dialoog

Faai Hachelijk

Ienentritich trijentritich,
frjemd ljocht en in bytsje near,
skreauwende wurden op’e muorren
ferbrekke in faaie stiltme
tusken rekkenmasines, fleskes en opjeften.
It is oardielsdei yn it ûnderw.
en immen freget om papier.

Eenendertig drieëndertig
vreemd licht en een beetje drukkend,
schreeuwende woorden op de wanden
verbreken een hachelijke stilte
tussen rekenmachines, flesjes en opgaven.
Het is de dag des oordeels in het onderw.
en iemand vraagt om papier.

Skealik Schadelijk

Als de waarheid over iets niet bekend is, is het goed dat er een collectieve misvattig bestaat die het denken van de mens ergens op gericht houdt, zoals bij bijvoorbeeld de maan, waaraan men de wisseling van de seizoenen toeschrijft en het verloop van ziekten etc. Want de belangrijkste ziekte van de mens is zijn rusteloze nieuwsgierigheid naar dingen die hij niet weten kan, en het is minder schadelijk voor hem met een dwaling te leven dan met een zinloze nieuwsgierigheid.

Blaise Pascal (1623-1662)

De stienmurd De steenmarter

Gezocht

politie zoekt berucht crimineel

De laatste tijd wordt de stad H. geteisterd door een crimineel, die een spoor van vernielingen achter zich laat. Tevergeefs proberen de wanhopige inwoners van H. hun bezittingen te beveiligen, maar tot nu zonder enig resultaat. Bij nacht en ontij slaat hij toe. Zijn signalement luidt: kort donker haar, vrij spits gezicht ,abnormaal grote oren en buitengewoon goed verzorgde nagels.

Yn'e lijte In de luwte

Dante schept in het Inferno een speciaal plekje voor wat hij de lauw-warmen noemt, zij die bij leven niet geïnteresseerd waren in de wereld om hen heen, nooit partij kozen, altijd gematigd, nimmer in vuur en vlam. Het zijn de zielen van hen die enthousiasme ontbeerden in de letterlijke Griekse zin van het woord. Het is niet zozeer wat deze mensen fout hebben gedaan, maar dat ze niets deden. Het ontbrak hun aan passie, ze sloten hun ziel voor driften en aandriften. Dante, die zelfs voor de grootste schurken in zijn Inferno iets van mededogen, begrip en zeker compassie kan opbrengen, heeft voor de lauw-warmen niets dan verachting. Beter iets gedaan en gruwelijk gefaald met alle verschrikkelijke consequenties van dien, dan niets ondernomen en alle risico’s, en dus het leven zelf vermeden, lijkt hij te zeggen.

M.Möring

Tekoart sjitte Tekort schieten

Dat vooroordeel schijnt zijn oorsprong te hebben gevonden in het niet goed begrijpen van de gewone taal der mensen, die over verscheidene afzonderlijke denkbeelden spreken als door de geest in één ding verenigd. En er is beslist wel reden voor ons om te denken dat verscheidene foutieve opvattingen van de filosofen uit dezelfde bron stammen, omdat ze hun systemen niet zozeer op begrippen als wel op woorden begonnen te bouwen, die door het gewone volk alleen maar voor het gemak werden gevormd om de normale levenszaken snel te kunnen afhandelen en zeker niet voor bespiegeling waren bedoeld.

Berkeley

De bekende vraag. Schiet “de taal” tekort voor de filosofie? Zijn veel filosofische problemen in feite alleen maar taalproblemen? Een voorbeeld, Berkeley zegt strikt genomen zien we niet hetzelfde object als we voelen, maar om de zaak hanteerbaar te maken , combineren de mensen verscheidene denkbeelden en beschouwen ze als één ding.

El suspiro

Kinst de maaitiidsabrikoas besjonge,
de rûne, de sêfte, de ferwielene?
Kinst de derten sinne mielje,
wylst hja de klabatsen yn’e grûn triuwt?
Kinst de tsjoen fan’e twirre reauntsje,
de swietrook, dy’t yn dy lutsen is?
De eagen as markes, de lipkes…….?

Beret Vastbesloten

Het beste wat men kan doen, is om “oorspronkelijk” te zijn, om zo ver mogelijk naar de bron terug te gaan, en om geen acht te slaan op de gangbare wijsheid van men. Zo is het ook met het maken van keuzes. Er zijn geen objectief juiste antwoorden voor de fundamentele problemen van het leven of een manier van beslissingen nemen om deze te onderscheiden. Het beste wat je kunt doen, is vastbesloten zijn, je uit de massa terugtrekken en je beslissingen nemen met het oog op je leven als geheel. Keuzes worden altijd in een specifieke situatie gemaakt; ook verklaringen worden in specifieke situatie afgelegd. Wat mij in deze situatie goed lijkt, lijkt anderen misschien niet zo goed, of zal mij misschien in een latere situatie niet goed lijken. Maar daarvoor is geen remedie. Als ik de garantie wil dat ik wat ik nu doe, bijvoorbeeld het schrijven van dit boek, twintig jaar later nog steeds zal goedkeuren, moet ik het schrijven van dit boek twintig jaar uitstellen.

M.Inwood over Heidegger

It feintsje

Nou ja, nou ja

Want sin en wille is mear as jild

Yn bosk en iepen fjild

Yn bosk en iepen fjild

Devoasje Devotie

Vandaag kwam een groep bedevaartsgangers met een zakdoek om de hals Doarmer achterop. Ze liepen net als hij langs een rivier en zij “zongen “voortdurend wees-gegroetjes. Eerst dacht hij, dat ze op kruistocht gingen want ze droegen speren met scapuliermedailles en wimpels eraan. Doarmer, altijd klaar om een heilig land te bevrijden of ongelovigen met enige dwang te bekeren, werd al enthousiast en wilde zich meteen aansluiten, maar dat viel tegen. De groep bleek niet krijgshaftig te zijn, bovendien hadden ze flink de pas erin en Doarmer had s’ochtends al een heel stuk gerend.

Oan'e stream Aan de rivier

Momenteel bevindt Doarmer zich tussen wijnbergen. De zon weerkaatst in het frisblauwe water van een rivier. Hij heeft internetaansluiting, dus hij bestaat. Althans in zijn droom.

Drammelje Talmen

Wij zijn voor eenmaal geboren en tweemaal te ontstaan is ons niet gegeven en de eeuwigheid door moet ons niet-bestaan duren. Maar gij die niet meester zijt van de dag van morgen stelt het ogenblik uit en het leven gaat in talmen teloor en ieder van ons sterft zonder er tijd voor te hebben.

Epicurus (341-270 v.Chr.)

Liggend in de zon kijkend naar een vlucht vogels tegen een strakblauwe hemel, probeert Doarmer het ogenblik te grijpen.

Fan it hiem kneppelje Van het erf knuppelen

En als het Friesch, zoals u dat stelt , een keelziekte was, dan waren er toch, verhoudingsgewijs, in Friesland meer keel-, neus- en oorartsen dan elders? U moest u eigenlijk diep schamen.
Dus nogmaals : laat die godslasterlijke pennenlikker van uw blad het niet wagen zich hier te vertonen; ik stuur de jachthonden op hem af, of laat hem door mijn bedienden van het erf knuppelen.
Gelukkig heb ik mijn lier weer van de wilgen genomen, en ik ben nu een boek aan het schrijven waarin, God zij dank, weer geen normaal mens voorkomt.

God & de Kunst
(Kunst heeft niets met de politiek te maken)
Leve de maagd, Die Vierde Persoon Gods is!
Liever Sodom dan Exmorra!
Fryslân Boppe!
Leaver dea as Frysk!
Leve het kapitalisme

Uit een brief van Gerard Reve, geschreven in Greonterp in 1968

Vooral de uitroep “liever Sodom dan Exmorra” kan Doarmer heel goed begrijpen, aangezien hij wel eens in dat dorp geweest is.

Fjouwerrigel Kwatrijn

Wat opdracht haw ik yn dizz' libbensstream?
Myn krêften binne net dat ik se neam;
Gjin stiennen romme ik wei of oar obsteakel,
Myn lodwurk is in skôgjen en in dream.

Net jimmer hoecht in dicht nei't iv'ge ta te rinnen,
Ek tichter by is dichters stof te winnen;
Dêr is de leaflikens fan ierde' tún,
En 't stille omgean fan wat deisk beminnen.

Obe Postma: Fryske fjouwerrigels

Yn in frjemd ljocht In een vreemd licht

Nuet meitsje Temmen

Om rechtvaardig over de moraal te denken, moeten wij haar door twee zoologische begrippen vervangen: het temmen van het dier en de teelt van een bepaalde soort.
De priesters hebben altijd voorgegeven dat zij willen “verbeteren”. Maar wij lachen als een dierentemmer over zijn “verbeterde” dieren zou willen spreken. Het temmen van het dier wordt in de meeste gevallen door een beschadiging van het dier bereikt: ook de morele mens is geen beter mens, maar slechts een verzwakt mens. Maar hij is minder schadelijk…..
De geprezen toestanden en begeerten: vredig, redelijk, matig, bescheiden, eerbiedig enz. ……. Zij worden alle niet omwille van zichzelf als “goed” ervaren, maar reeds onder het criterium van de “samenleving”, “kudde”, als middel tot de doelen daarvan…..als gevolg tevens van een eigenlijk kudde-instinct in het individu: dus in dienst van een instinct dat fundamenteel van deze deugdtoestanden verschilt. Want de kudde is naar buiten toe vijandig, zelfzuchtig, onbarmhartig, vol heerszucht, wantrouwen enz.
In de “herder” komt het antagonisme voor de dag : hij moet de tegenovergestelde eigenschappen van de kudde hebben.

Nietzsche

De filosoof moet niet veel van de kudde hebben. Hij zei eens “ waanzin is bij het individu een uitzondering, maar bij een massa het gewone “. De vreedzame schaapjes vergeten dan ook hun eigen “regels” als ze een schaap ontdekken, dat z’n eigen gang wil gaan. Dan mogen ze vijandig enz. zijn. Gelukkig zijn er ook wolven en daar zijn ze bang voor.