De lêste minsken

Herhaaldelijk is de zorg uitgesproken dat het individu iets belangrijks heeft verloren, tegelijk met de bredere sociale en kosmische horizonten van het handelen. Sommige hebben hierover geschreven als het verlies van een heroïsche dimensie van het bestaan. Mensen hebben niet langer een gevoel voor een hogere bestemming, voor iets wat waard is om voor te sterven. In de negentiende eeuw sprak Alexis de Tocqueville soms op deze manier, en verwees naar de “petits et vulgaires plaisirs” waarnaar mensen in het democratisch tijdperk de neiging hebben te zoeken. In andere verwoording lijden wij aan een gebrek aan hartstocht.Kierkegaard zag de “tegenwoordige tijd” in deze termen. En Nietzsches “laatste mensen” bevinden zich op het definitieve dieptepunt van deze neergang; voor hen zijn geen aspiraties overgebleven, behalve naar een “zielige behaaglijkheid”.

Charles Taylor: De malaise van de moderniteit