Swije Zwijgen

Dit boek zal misschien alleen iemand begrijpen, die de gedachten welke erin uitgedrukt zijn – of soortgelijke gedachten – zelf al eens gedacht heeft. Het is dus geen leerboek. Het zou zijn doel hebben bereikt, als het iemand die het met begrip leest, genoegen deed.
Het boek behandelt de filosofische vraagstukken en toont - zoals ik denk – dat de probleemstelling van deze vraagstukken op misverstand inzake de logica van onze taal berust. De hele zin van het boek zou ongeveer in deze woorden kunnen worden uitgedrukt: Wat gezegd kan worden, kan duidelijk worden gezegd worden; en van dat waarover niet kan worden gesproken, moet men zwijgen.

Ludwig Wittgenstein ( voorwoord van de Tractatus logico-philosophicus)

Vooral de laatste zin van dit citaat wordt vaak “verkeerd” uitgelegd. Wittgenstein zegt in het Duits „wovon man nicht reden kann, darüber muß man schweigen“ en niet „ soll man schweigen". Het Duits heeft twee werkwoorden voor „moeten“, sollen drukt een bevel uit en müssen geeft o.a. aan, dat iets onvermijdelijk is. Je hoeft dus je mond niet te houden, maar ook al spreek je, je zegt niets, je zwijgt in feite. Vooral preken verdampen compleet door deze uitspraak van Wittgenstein.