Merkslaan Waarnemen

Als ik het waarnemen van de boom waarneem, merk ik dat ik de waargenomen boom van het etiket “werkelijk’ voorzie. Als ik me daarentegen een bepaalde boom alleen maar voorstel of me er een herinner, wat zie ik dan? Zie ik herinneringen, voorstellingen? Nee, ik zie bomen, maar bomen die voorzien zijn van het etiket”voorstelling” of “herinnering”. Zoveel bomen, zoveel zienswijzen. Hier en nu waargenomen bomen, herinnerde bomen, voorgestelde bomen. Dezelfde boom waar ik de ene keer verheugd naar kijk omdat hij me schaduw geeft, en die ik de andere keer monster met het oog op de vraag of het kappen ervan economisch de moeite loont, diezelfde boom is in deze waarnemingen niet dezelfde. Het zijn ervan is veranderd, en als ik hem zogenaamd “objectief”, puur zakelijk onderzoek, is dat ook maar een van de vele manieren om de boom te laten “zijn”. De fenomenologische reductie laat dus de vraag wat de boom nu “in werkelijkheid” is buiten beschouwing en let op de verschillende manieren waarop en als wat hij zich aan het bewustzijn voordoet, of liever gezegd: hoe het bewustzijn zich bij de boom ophoudt.

R. Safranski

De filosoof Kant spreekt van “Das Ding an sich”, in feite het ding los van onze waarneming. Kant is van mening dat wij dit ding an sich nooit kunnen leren kennen, wij kennen slechts de “Erscheinungen”. Volgens de fenomelogen is het Ding an sich dus ook een verschijnsel, omdat het gedacht kan worden.