Ûnferwrigge Onwrikbaar

Ik ben door mijn meditatie van gisteren in zulke twijfels terechtgekomen, dat ik ze niet meer kan vergeten. Maar ik zie ook niet op welke manier ik ze moet oplossen. Ik ben zo in de war geraakt, dat het lijkt alsof ik onverhoeds in een diepe draaikolk ben gevallen, waarin ik geen vaste voet op de bodem krijg en evenmin omhoog kan zwemmen. Toch zal ik mijn best doen en opnieuw dezelfde weg proberen te gaan die ik gisteren heb ingeslagen, namelijk alles weg te laten wat maar de minste twijfel toelaat, alsof ik wist dat het geheel en al onwaar was. Ik zal doorgaan tot ik iets zekers zal kennen, of, als ik niets anders vind, tenminste dit als zeker kan beschouwen, dat niets zeker is. Archimedes zocht maar één vast en onbeweeglijk punt om van daaruit de gehele aarde van zijn plaats te tillen. Er staan zeker grote dingen te gebeuren, als ik maar iets heel kleins kan vinden dat zeker en onwrikbaar is.

Descartes

Descartes streept vervolgens alles weg, hij gaat ervan dat hij geen zintuigen heeft (ik veronderstel dat alles wat ik zie onwaar is), ook het geheugen bedriegt hem. Wat blijft er uiteindelijk over: het denken. Descartes,” Hier vind ik het: het denken bestaat; dit is het enige dat me niet kan worden afgenomen. Ik ben, ik besta; dat is zeker….. Maar wat ben ik dan wel? Een denkend ding. Wat is dat? Dat is iets dat twijfelt, begrijpt, bevestigt, ontkent, wil en niet wil; en ook iets dat voorstellingen heeft en ervaart.”