zaterdag, september 29, 2007

Om'e nocht Tevergeefs

Niemand is verantwoordelijkheid voor het blote feit dat hij bestaat, dat hij die en die eigenschappen heeft, dat hij onder deze bepaalde omstandigheden, in deze bepaalde omgeving leeft. De fataliteit van zijn eigen wezen kan niet los worden gezien van de fataliteit van al datgene wat geweest is en nog te gebeuren staat. Hij is niet het gevolg van een eigen bedoeling, van een wil, een plan; hij is niet de inzet van het streven “de ideale mens” of “het ideale geluk” of “ de ideale moraliteit “te verwezenlijken, het is absurd zijn wezen op een of ander doel af te wentelen. Wij hebben het begrip “doel” uitgevonden: in de realiteit zal men tevergeefs zoeken naar een doel.

Friedrich Nietzsche: Götzen-Dämmerung

Volgens Nietzsche heeft het leven geen vast doel en dit geeft ons vrijheid, want zou er een doel zijn, dan zouden er ook “ bindende” regels en "zonde" zijn, dan zouden wij ook kunnen zeggen wat “goed” is, namelijk datgene waardoor wij dat doel bereiken, of “kwaad”, namelijk datgene waardoor wij dat doel niet bereiken. Nu zijn dat slechts relatieve begrippen, die in feite bepaald worden door degenen, die de macht hebben en dat kan in principe iedereen zijn. De eis, die Nietzsche aan een filosoof stelt is dan ook, “ zich aan gene zijde van goed en kwaad op te stellen”. Het vrijheidsbegrip van Sartre lijkt hierop, ook volgens deze filosoof is de mens vrij, of hij dit wil of niet.

Geen opmerkingen: