Een meer genuanceerd idealisme dan dat van Berkeley wordt verdedigd door Kant. Anders dan Berkeley is hij wel van mening dat er een werkelijkheid is, onafhankelijk van onze ervaring. Maar over deze werkelijkheid kunnen we volgens hem niks te weten komen, we kunnen haar niet kennen. Net als Aristoteles is Kant van mening dat ons waarnemen gebeurt op basis van categorieën. Maar Kant is heel duidelijk over de vraag waar die categorieën zich bevinden: in onze geest of verstand en niet in de werkelijkheid buiten ons. Onze waarnemingen verlopen volgens Kant via de vormen “ruimte”en “tijd” en via een aantal categorieën zoals “causaliteit” (het denken in termen van oorzaak-gevolg relaties). Tezamen vormen zij het kader of raster waarbinnen we alles wat we waarnemen plaatsen en zo voor onszelf begrijpelijk maken. Maar dit kader of raster bevindt zich alleen in ons hoofd en niet in de wereld buiten ons.
T. van den Ende
2 opmerkingen:
Dat kader in ons hoofd is volgens Kant bepaald door onze zintuigen en niet door de rede. Hij noemt het het 'categorisch imperatief'.
Aantekeningen gemaakt als jong meisje op de universiteit van Harderwijk schoten door mijn hoofd...
Lieve k noch w, u heeft net als Doarmer op de universiteit van Harderwijk gezeten? We moeten elkaar ontmoet hebben, dat kan niet anders.
Een reactie posten