maandag, december 28, 2009

Ferearmje of ferwoastgje Verarmen of verwoesten

Alleen wanneer ik niet alles mag doen, kan ik alles denken

Spinoza

Het leven verarmt als je onder invloed van het gebod om consequent te zijn alleen durft te denken wat je ook meent te kunnen leven. En aangezien het leven altijd een leven met andere mensen is, en daarom op compromisvorming en consensus blijft aangewezen, zul je alle compromissen, alle overeenkomsten die je in het sociale leven sluit, ook al aan je eigen denken opleggen. Zo komt het tot deze paradoxale situatie: niemand is zichzelf, iedereen is als de ander.
Het leven wordt verwoest als je, onder invloed van het gebod om tot elke prijs consequent te zijn, ook als het tot verwoesting leidt, iets wilt leven alleen omdat je het bedacht hebt.
De ene keer verarmt het leven omdat het denkbare eraan ontbreekt; de andere keer loopt het leven stuk op het geweld van het denkbare.

R. Safranski

Geen opmerkingen: