dinsdag, februari 07, 2006

Symposion aan de Berkel

Uit de krant van vandaag:

Een weduwe uit de Achterhoek gaat in cassatie tegen de uitspraak van het gerechtshof dat de geslachtsaanduiding bij de burgerlijke stand niet onvermeld mag blijven

Tegenover de krant verklaarde zij ”van mijn weduwepensioen heb ik twee dure operaties betaald, zodat ik nu van alle markten thuis ben en dat wil ik ook graag in de administratie terugzien”. De weduwe, die anoniem wil blijven, in de Achterhoek wordt nu eenmaal snel geroddeld, is vastbesloten om dit juridisch tot het uiterste uit te vechten. “Veel mensen staan achter mij”deelt zij mee, “en bovendien kan ik mij beroepen op een oude traditie , die helemaal teruggaat tot Plato, maar daar zullen die ambtenaren wel nooit van gehoord hebben.” Haar vriend, een weduwnaar uit hetzelfde dorp verklaart, dat hij er geen enkele moeite mee heeft. “Het zit mij niet in de weg”, zei hij, “dat Zwaantje (redactie : de weduwe) alle opties open wil houden. Ik houd van haar , ik droom van haar zoete lippen en ik sta dan ook voor 100 procent achter deze strijd, zeker, nadat zij mij verteld heeft over Platos en zo. Bovendien vind ik, dat zij recht heeft op een toeslag bovenop haar weduwepensioen, want zo'n dubbel geslacht brengt heel wat extra kosten met zich mee op gebied van kleding, denk maar aan stropdassen en manchetknopen naast frisse bloemetjesjurken.” Het hof wilde nog geen commentaar leveren, zolang de zaak onder de rechter is.

9 opmerkingen:

Anoniem zei

De cursus "De ideale-homorelatie'' wordt wegens succes geprolongeerd. Op 8 maart a.s. begint de vervolgcursus "Op zoek naar de androgyne mens in onszelf''
Cursusmateriaal wordt U zo spoedig mogelijk toegestuurd.
Omdat het storm zal lopen heb ik de weduwe(-t), Priscilla, de Kus, Doarmer, Anonymous, Tjutske, I, Huisvrouw te H., Hermien Brood, alle Anderssoortigen, de Goede Doeleneters(ze zijn nog niet jarig!), de niet- en zieken bij voorbaat ingeschreven. Zodat in ieder geval zij verzekerd zijn van een plekje.

Anoniem zei

Voor:de weduwe(-t), Priscilla, de Kus, Doarmer, Anonymous, Tjutske, I, Huisvrouw te H., Hermien Brood, alle Anderssoortigen, de Goede Doeleneters, de niet- en zieken Het beloofde cursusmateriaal
t.b.v. de cursus "Op zoek naar de androgyne mens in onszelf"
Tot ziens op woensdagavond 8 maart a.s. alhier.

De androgyne mens in het licht van Teilhard de Chardin

Hans Richter



De lichamelijke en geestelijke ontwikkeling van de menselijke soort duurt nu reeds vele eeuwen. Teilhard de Chardin voorspelt, dat ze uiteindelijk uitmondt in het punt Omega. Hieronder vragen we ons met anderen af, hoe deze evolutie tot nu toe is verlopen en aan welke voorwaarden het wereldbewustzijn zal moeten voldoen om tot dit punt Omega te geraken.

In een ver verleden is in de mens het besef ontwaakt, dat er een negatief en een positief element in hem werkzaam zijn. Het egoïstische ego is de sterke component, die ons verleidt tot zelfzuchtig gedrag en het in de regel wint van het betere en zwakkere ego. Ongeveer tienduizend jaar geleden is de menselijke samenleving zover gegroeid, dat een eerste vorm van samenwerking in groepsverband voor de stabiliteit ervan nodig wordt.

De mens beseft, dat het sociale, betere Ik in groepsverband tegen de egoïstische partner moet worden beschermd en hij roept de hulp in van een hogere macht. Deze hogere macht met de naam God is in eerste instantie een machtige projectie van het betere Ik en verleent de zwakke kracht steun bij de belangrijke beslissingen, waarin het eigen voordeel tegen het groepsvoordeel wordt afgewogen. Helaas blijkt ook het egoïstische Ik over een machtige projectie te beschikken en zo staat de duivel weldra tegenover God. Er is een nieuw hulpmiddel tegen het egoïstische ego nodig.

Plato's vierarmige mens

In dit verre verleden groeit er bij de mens reeds het vage besef, dat er sinds de verdrijving uit het aards paradijs iets verloren is gegaan. Man en vrouw beseffen, dat zij uit elkaar zijn gegroeid, en zo ontwaakt in hen beiden een brandend verlangen naar de de vroegere verbinding. De grote filosoof Plato (427-347) beschrijft dit eeuwenoude verlangen op een buitengewoon plastische manier. Hij schildert in zijn "Gastmaal" hoe de mensen oorspronkelijk vier armen, vier benen, twee gezichten en twee ruggen hadden, dat zij gevaarlijk waren voor de goden, en hoe ze daarom door deze in twee delen werden gebroken. De twee helften zoeken elkaar nog steeds. En gevonden hebben ze elkaar tot op heden niet. Plato grijpt in deze gelijkenis terug op een voorhistorisch idee. De mens heeft dit idee al vanaf den beginne opgeslagen in datgene, wat hem het meest dierbaar was: de naam van zijn opperste Heer. In GAMMA 3/1 werd op blz. 11 ev. al uitvoerig uiteengezet hoe we het vrouwelijk en mannelijk element in alle voorchristelijke godennamen kunnen terugvinden. Dyäus Pita, Jupiter, Jovis, Jehovah, IO, Dio, Dios, Deus, Zeus, Dieu... het zijn in feite androgyne namen. Het androgyne verlangen is ons door de eerste mensen overgeleverd, het is het oudste, dat wij hebben geërfd. Het is echter niet alleen een idee, het is tevens een probleem. Ook Plato kon de oplossing ervan nog niet leveren.

Het boeddhisme

In het boeddhisme slaagt men er door langdurige meditatie en concentratie in het egoïstische ego uit te schakelen door het Ik weg te cijferen. Het betere ego wordt geprojecteerd op de ware identiteit van het ideale Ik. Het oerbeeld wordt daarbij vernietigd en het Ik verdwijnt van het toneel.

Het Ik gaat op in de grote gemeenschap. Deze overgang vindt zijn uitdrukking in het heilige woord "Tat twam asi", wat betekent "Dit zijt gij", dat als groet tegen iedereen onderweg wordt uitgeproken. De bewustzijnsvorming van de mens ondergaat erdoor in het boeddhisme een indrukwekkende verandering. Vrijwel geen enkele boeddhist zal zijn houding omwille van een andere filosofie willen opgeven. En het is dan ook geen andere religie gelukt het boeddhisme van iets anders te overtuigen, laat staan het te verdringen. Het boeddhisme is dan ook buitengewoon effectief gebleken. Helaas moeten we echter vaststellen, dat het betere ego erin tegelijk met het egoïstische ego verloren gaat. Voor de Westerse mens was en is dit verlies van de eigen identiteit over het algemeen nog steeds onverteerbaar.

Het christendom

Het christendom accepteert de zwakke Ik-combinatie en projecteert het betere Ik op het goddelijk element in de medemens. Deze menswording door naastenliefde werkt in de eerste eeuwen na Christus goed. Het christendom is in deze periode een religie van vervolging en de christenen zijn martelaars, die door een buitengewoon formaat van het betere ego en een minimaal egoïsme ver boven de overige bevolking uitsteken.

Deze verhouding verandert drastisch, als Constantijn de Grote het christendom in het jaar 324 tot staatsgodsdienst verheft en de bevolking zich massaal laat kerstenen. Dan blijkt het egoïsme in de gemiddelde mens nog steeds de boventoon te voeren en de aantrekkende kracht van de naastenliefde wordt gecompenseerd door het eigenbelang. Weer begint het zoeken naar een aantrekkende kracht voor de samenwerking.

De mystiek van magister Eckhardt (1260-1327)

Eckhardt wordt rond 1260 geboren in Hochheim in Thüringen, in de buurt van de stad Gotha. Vermoedelijk stamt hij uit een geslacht van ridders. Waarom hij het leven als landedelman versmaadt en tot de orde der dominicanen toetreedt, is onbekend. De kloosterorde zendt hem rond 300 voor verdere studie naar Parijs en twee jaar later promoveert hij tot magister in de theologie. Daarna mag hij zich meester Eckhardt noemen.

In zijn mystiek beschrijft meester Eckhardt hoe God in de mensenziel zijn Zoon opwekt: In onze ziel bevindt zich ons eigen oerbeeld, ons betere Ik. Het is een idee in Gods geest. Zonder dit ideale Ik kan God echter niet zijn. Maar juist daarom, dat wil zeggen, omdat ons Ik in God is opgeborgen, zijn wij meer dan slechts vlees en bloed, meer dan ruimte en tijd, en hebben wij de opdracht onze ware identiteit te vinden. In plaats van Godswording kan men net zo goed van menswording in de ziel spreken. De identiteit, die hier tot leven komt, is onze ware identiteit. Deze wordt door het betere Ik geboren.

De ware identiteit beschrijft onze ideale identiteit en het betere Ik projecteert zich op deze ware identiteit. Het androgyne karakter wordt echter pas veel later door Jakob Böhme uitgewerkt.

De androgyne mens van Jakob Böhme (rond 1700)

De schoenmaker Jakob Böhme uit Görlitz legt niet alleen de verbinding tussen Eckhardt en Plato, maar beschrijft daarnaast als voorloper van Teilhard de Chardin de christelijke antropologie. De androgyne mystiek spreekt nog het meest uit het volgende citaat van Böhme: De mensenziel wordt door Christus hernieuwd. Vinden wij Christus, dan vinden wij onze redder. Als onze ziel hem ontdekt, zo weet zij: Dat is mijn maagedelijke partner, die ik in Adam verloren heb, doordat zij een mensenvrouw geworden is. Nu heb ik mijn geliefde maagd teruggevonden. Loslaten wil ik haar nu nooit meer...

Adam is voor Böhme de manvrouwelijke, oorspronkelijke mens met het hogere bewustzijn. In de zondeval is deze mens in twee geslachten uiteengevallen en daarbij is de goddelijke wijsheid in de mens verloren gegaan. Door een openbaring vindt de mens zijn ware identiteit terug en Böhme noemt deze hervonden identiteit Gods zoon.

Böhme geeft ons echter de raad: Wij mensen zijn toch steeds op zoek naar de verloren gegane schatten in ons leven. Maar als wij zoeken, dan moeten wij in ons binnenste zoeken en niet daarbuiten.

Het is Franz von Baader, die deze draad tientallen jaren later opneemt. Hij combineert dit model van de androgyne mens in man en vrouw, en zo komt het idee van Plato weer tot leven.

De androgyne eenwording - volgens Franz von Baader (ca. 1800)

Benedictus Franz Xaver von Baader, de zoon van een Beierse hofarts, wordt op 27 maart 1765 in München geboren. Nog maar net zestien begint hij in Ingolstadt aan een studie medicijnen. Na zijn promotie beseft hij echter, dat hij niet voor het beroep van arts in de wieg is gelegd. Hij gaat natuurkunde studeren en specialiseert zich in de geologie en mijnbouwkunde. Hij verdiept zich met name ook in het verloop van de industriële revolutie in Groot-Brittannië, die daar veel eerder is begonnen dan op het Europese vasteland. Op een reis door Engeland komt hij in aanraking met de filosofie en na zijn terugkeer beschrijft hij de nieuwe mens als volgt: Zoals de man achter de vrouw, zo zoekt de vrouw achter de man het verloren deel van de hemelse bruid, resp. bruidegom. Dit verlangen naar elkaar is niet lichamelijk, nee, het streeft naar foutherstel en heropname van het verloren gegane, goddelijke spiegelbeeld in de man, zoals in de vrouw. Als wij ons in echtelijke liefde verbinden en in de man respectievelijk de vrouw de wederzijdse androgyne geestelijke echtverbinding met Christus aanvaarden en beleven, dat wil zeggen, ons met Christus verzoenen, dan verbinden wij weer, wat door de erfzonde uiteenviel. Christus is de werkelijke androgyne gestalte van de verlossing. Hij is de hersteller van onze verloren gegane, oorspronkelijke natuur.

Von Baader maakt met deze beschrijving een begin van eerherstel voor de theorie van het androgyne mensenpaar, dat in ieder van ons leeft. De manvrouwelijke liefde heeft immers sinds de dagen van Tertullianus en Augustinus een slechte naam. Von Baader geeft de Eros haar spirituele betekenis terug.

De eenwording in de psychoanalyse

Uit de ervaringen van de mystici leren wij, dat de mens eerst de (androgyne) naaste in zichzelf leert accepteren om vervolgens de medemens met zijn goede en slechte zijden te kunnen aanvaarden. De effectiviteit van deze methode wordt door de hedendaagse psychoanalyse bevestigd. De psychotherapeut en socioloog Erich Fromm (1900-1980) schrijft over dit bewustzijn in "Humanisme en Psycho-analyse": De mens weet, dat hij alle menselijke elementen in zich verenigt, zodat niets menselijks hem vreemd is. Hij kent de vreemde en hij houdt van hem, omdat hij voor zichzelf geen vreemde meer is. Het beleven van het eigen onbewuste element luidt de belevenis van de echte medemenselijkheid in, die ons in staat stelt tegen elke andere partner te zeggen: "Dit ben ik. Ik kan je op alle wezenlijke karakterpunten, goede en slechte eigenschappen, ja zelfs in je dwalingen begrijpen, omdat het er in mijn binnenste net zo uit ziet."

Vergelijkt men deze uitspraak met het boeddhistische "Tat twam asi", dan is men het boeddhisme al een stuk nader gekomen. Fromm zegt niets over het androgyne karakter van de tegenspeler in ons binnenste. Kennelijk is een androgyne partner echter iets voordeliger. In het dagelijks leven accepteren wij algemeen eerder een afwijkend gedrag van de andere dan van de eigen sekse. De andere sekse wordt met andere ogen en een zekere terughoudendheid benaderd. Een gemengd samengestelde groep, waarin beide seksen vertegenwoordigd zijn, heeft een stabiliserende uitwerking op het gedrag van de groepsleden. Daarnaast is het karakter van de andere sekse anders, opwindend, vreemd en geheimzinnig. Zo heeft ook de androgyne tegenspeler in ons binnenste een aantal voordelen in de evolutie van het bewustzijn. Het model met de grotere voordelen wordt daardoor in de loop der tijden bevoordeeld, ook als het voordeel in onze ogen minimaal lijkt te zijn.

De androgyne eenwording in het punt Omega

Teilhard de Chardin voorspelt een sterke groei in het wereldbewustzijn door de toename van de compressie in onze samenleving. Het punt Omega is daarbij de afsluiting van de bewustzijnsvorming van de mens over zijn wereld. Daartoe moeten niet alleen de nieuwe problemen, zoals de hebzucht, maar ook de oude problemen, zoals de strijd tussen goed en kwaad en het verlangen naar de androgyne eenwording, worden opgelost. De filosofen, mystici en psycho-therapeuten leren ons, dat de kern van de problematiek niet ligt in de samenwerking tussen individuen, maar in de tweestrijd tussen de twee (al of niet androgyne) gescheiden elementen in onze eigen persoonlijkheid. Hier kan de compressiefactor door groei van de bevolking zo te zien geen directe heilzame werking uitoefenen. Integendeel: de samenpersing kan het egoïsme even goed in de hand werken. Het wereldbewustzijn is echter een onzichtbaar veld, dat zich tussen de mensen bevindt. Peter van Haperen vergelijkt het met een magneetveld. Van dit veld is immers bekend, dat de ijzeren deeltjes zich niet alleen naar dit veld uitrichten, maar het tegelijkertijd versterken. In het wereldbewustzijn richt de individuele mens zich naar deze veldlijnen en vergroot daardoor de veldsterkte. In dit natuurkundig model versterkt het aantal deeltjes inderdaad de veldsterkte en de uitrichting. Zich uitrichten en daardoor het gezamenlijk veld versterken kan een deeltje echter alleen, als het richtinggevoelig is. Daartoe moet het twee tegengestelde polen bevatten. In de ons bekende modellen van de menselijke ziel zijn ons uit de bovenstaande beschrijving twee polenparen bekend: de polen goed en slecht, maar ook de androgyne polen mannelijk en vrouwelijk in ons binnenste. Een maatschappij, die op de veldverdeling tussen goed en slecht is opgebouwd, is ons, moderne mensen maar al te zeer vertrouwd. Zij voert ook in de toekomst niet tot het gewenste resultaat, omdat zij tot instabiliteit neigt. Om een voldoende veldsterkte op te wekken, moeten wij een ontoelaatbare hoeveelheid kwaad in deze wereld toelaten. De armoede, de oorlogen en onderdrukking smeden de goedwillenden in deze veldsterkte tezamen, maar tegen welke prijs! Het is de prijs van het bloed van de gevangenen en gesneuvelden, de prijs van de angst en het mistroostige verdriet van de onderdrukten en ongeliefden, de prijs van de honger onder de volkeren, die van de welvaart door de uitbuiting worden buitengesloten. Dit veld en deze samenwerking zijn deze prijs niet waard.

Wellicht gelukt het ons het alternatieve, androgyne veld van de mystici weer voldoende sterk an aantrekkelijk te maken. Het werkt immers stabiliserend en inspirerend. Het kan de mensen tot samenwerking brengen ongeacht de sterkte van het veld tussen goed en kwaad. Het kan een stap zijn op weg naar Omega.

Anoniem zei

Beste cursiste en secretare (???), u weet van geen ophouden. Doarmer heeft een meer "biologische". benadering van het begrip relatie. Als hij zittend in zijn stoomdouche naar beneden kijkt, dan weet hij precies wat de bedoeling van de natuur is, niks geen androgyne mens of wat dat ook mag zijn. Juist in de polariteit zit de charme van het leven en nogmaals zo zijn wij ook "gebouwd".

Anoniem zei

heeft de secretare vrouwenstudies geen hobby's? is het huishouden al aan kant?

Anoniem zei

Doarmer: 'secretare is de ultieme androgyne vorm van het mannelijke en het vrouwelijke (schrijven).
De weduwe waar jij het over hebt is dan ook geen weduwe maar een weduware. Maar de rechterlijke macht gelooft 'het' niet!

Anoniem zei

Secretare heeft geen hobby's.
Dat is immers 'opium voor het volk'.
En het huishouden is 'voor' Kant.

Anoniem zei

De voorbode van het potentiele bereiken van Omega(een orgastisch wereldbewustzijn; willen we dat niet allemaal?) heeft zich aangekondigd door het ontdekken van de vogel Berlepsch in het voorportaal van het paradijs (Papoea_Guinea).
De tweede cursusavond zal gaan over
"Berlepsch en de betekenis van de paradijsvogel voor de zoektocht naar de androgyne mens in onszelf".
Ik vind het geweldig dat alle bovengenoemden, die ik bij voorbaat had ingeschreven, inmiddels allemaal op éen na, enthousiast een toezegging hebben gedaan.

Anoniem zei

Geachte mede-cursisten, we zouden ook meteen een enkele reis naar dat paradijs (Papua Guinea) kunnen nemen.
Ik heb op internet gekeken naar goedkope tickets. En ik heb een geweldige aanbieding gezien bij Aeroflot(flot is een soort ark): twee voor de prijs van één. En wij willen toch allemaal als één mens in de Ark naar het Paradijs???
Laat snel weten en meld je aan in groepen van twee: het mannelijke en het vrouwelijke.

Anoniem zei

Lieve cursiste, secretare en econ-oma, Doarmer heeft het idee, dat jullie elkaar gevonden hebben. Dat is natuurlijk heel fijn en ook een van de doelstellingen van deze weblog. Ik kan lezen, dat jullie creatief worden, elkaar a.h.w. met plannen bevruchten. Doarmer heeft echter wel het gevoel, dat hij als man, dichter en krijger bij dit alles langs de zijlijn staat. Hij kan nu eenmaal niet androgyn worden en zijn diepste zijn verzet zich hier ook tegen. Hij hoeft het paradijs ook niet in Nieuw- Guinea te zoeken, want hij weet waar het paradijs zich bevindt.