Geboren ben ik aan de Tsjonger, maar dat niet alleen, al in 1519 koopt een voorouder van mij, Ryoerd Tyedghes, land gelegen “ oen dae Tzongra”, zoals in de Oudfriese akte staat. De Tsjonger is de taalgrensrivier tussen het Fries en de Saksische dialecten in de Stellingwerven. Daar wordt de rivier door de Stellingwervers (in het Fries “ de Oertsjongsters” = zij die aan de overkant van de Tsjonger wonen) de Kuinder genoemd. Nu las ik onlangs op een website uit dat gebied een interessant artikel over de betekenis van de riviernaam. Sommigen zijn van mening, dat het “ kwaadaardig, schade toebrengend water” betekent, anderen denken meer aan “ schitterend, prachtig water”. Oudfries, Oudsaksisch en zelfs het Keltisch wordt erbijgehaald om de naam te verklaren. Wat mij betreft hebben beide groepen gelijk, want schoonheid kan heel wat schade aanrichten. Maar men gaat verder, de Stellingwervers willen graag aantonen, dat hun naam het oudst is, ze hebben altijd wat “ complexen ” t.o.v. het Fries en proberen dat soms op vreemde manieren te compenseren. Het is gewoon dezelfde naam met welke betekenis dan ook. Een “k” in het Nederlands is vaak “ ts” of “tsj” in het Fries . Kerk – tsjerke; elk – elts; kaas – tsiis; knap – tsjep ; kaak – tsjeak; Sneek – Snits en ga maar zo door. Bovendien kan een “nd” in het Nederlands wel een “ ng” in het Fries zijn. Donderdag – tongersdei; donderen – tongerje.
Ik wil maar zeggen, ze moeten verdorie van mijn rivier afblijven!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten