donderdag, oktober 26, 2006

Bern fan tafal en fertriet

Er is een oude sage die zegt dat koning Midas lange tijd in het bos jacht maakte op de wijze Silenus, de metgezel van Dionysus, zonder hem te pakken te krijgen. Als hij hem ten slotte toch in handen valt, vraagt de koning wat het allerbeste en allervoortreffelijkste is voor de mens. De demon hult zich in een koppig en onverstoorbaar stilzwijgen totdat hij, door de koning gedwongen, ten slotte in lachen uitbarst en de volgende woorden spreekt: “ Jullie, beklagenswaardig eendagsgeslacht, kinderen van toeval en kommer, waarom dwing je me te zeggen wat je veel beter niet kunt horen? Het allerbeste is voor jou totaal onbereikbaar, namelijk niet geboren te zijn, niet te zijn, niets te zijn. Het op één na beste echter is – zo spoedig mogelijk te sterven.”
Op dezelfde manier , zo meen ik, voelt de Griekse cultuurmens zich in het aangezicht van het saterkoor opgeheven: en het meest directe gevolg van de Dionysische tragedie is dat de staat en de maatschappij, en trouwens elke kloof tussen mens en mens, moeten wijken voor een oppermachtig eenheidsgevoel dat ons terugleidt naar de boezem van de natuur. De metafysische troost – waarmee, zoals ik hier al aangaf, elke waarachtige tragedie ons naar huis stuurt – dat het leven in de grond van de zaak ondanks alle wisselvalligheid van de verschijnselen onverwoestbaar machtig en vol lust is, deze troost openbaart zich in tastbare duidelijkheid als saterkoor, als koor van natuurwezens die in zekere zin achter het decor van de beschaving onuitroeibaar voortleven en ondanks alle wisseling van generaties en de grillige geschiedenis der volkeren eeuwig dezelfde blijven.

Friedrich Nietzsche: Die Geburt der Tragödie

1 opmerking:

Anoniem zei

Volgens Nietzsche zijn er in de Griekse tragedie zijn twee tendensen: het apollinische dat streeft naar schoonheid en regelmaat, en het Dionysische dat probeert alle orde en regelmaat teniet te doen in een roes van chaos. De held/heldin gaat in de tragedie ten onder, de rede kan nooit definitief grip krijgen op de werkelijkheid